Powikłania alkoholizmu – na jakie dolegliwości narażone są osoby uzależnione od alkoholu
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) alkohol powoduje aż 20-30% wszystkich przypadków chorób oraz wypadków. Wysokie spożycie tej substancji znacząco naraża nas na różnego rodzaju problemy zdrowotne: od nadciśnienia, poprzez marskość wątroby czy żółtaczkę alkoholową, aż po impotencję. Ponadto zwiększa ryzyko zwiększenie ryzyka wielu rodzajów nowotworów. Jakie są najczęściej występujące powikłania alkoholizmu?
Spis treści
Skutki nadużywania alkoholu dla układu krążenia
Jednym z najpowszechniejszych schorzeń wśród osób nadużywających alkoholu jest nadciśnienie tętnicze. Jako przyczynę takiego stanu rzeczy wymienia się przede wszystkim zespół abstynencyjny i związane z nim mechanizmy biologiczne. W konsekwencji osoby uzależnione od alkoholu są znacznie bardziej narażone na wystąpienie krwotoku mózgowego, zawał serca, arytmię, chorobę wieńcową, zwyrodnienia mięśnia sercowego, zatory, nieprawidłowe krzepnięcie krwi oraz udar alkoholowy mózgu.
Zobacz również: Fizyczne objawy głodu alkoholowego u osób uzależnionych

Skutki picia alkoholu dla układu pokarmowego

Długotrwałe nadużywanie alkoholu (często połączone ze złą dietą alkoholową lub niedojadaniem) prowadzi do przewlekłych stanów zapalnych błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Oprócz tego nałogowcy zmagają się z zaburzeniami perystaltyki jelit, stłuszczeniem, zapaleniem, zwłóknieniem i marskością wątroby (stany te występują kolejno po sobie nawzajem), nieprawidłowym wchłanianiem (pogłębiającym niedobory pokarmowe) oraz stanami zapalnymi trzustki.
Alkohol jest jednym z głównych czynników prowadzących do ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki, co objawia się silnym bólem brzucha, nudnościami i zaburzeniami trawienia. Nieleczone zapalenia trzustki mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń narządu, niewydolności enzymatycznej oraz zwiększonego ryzyka rozwoju raka trzustki. Dodatkowo przewlekłe picie może osłabiać śluzówkę jelit, prowadząc do zespołu nieszczelnego jelita i zwiększonej podatności na infekcje bakteryjne oraz grzybicze. Warto pamiętać, że zmiany w układzie pokarmowym spowodowane alkoholem często rozwijają się latami i początkowo mogą przebiegać bezobjawowo, co sprawia, że są bagatelizowane aż do momentu pojawienia się poważnych powikłań.
Długotrwałe nadużywanie alkoholu a układ nerwowy i uszkodzenie mózgu
Układ nerwowy jest jednym z pierwszych, które wyraźnie reagują na zatruwanie organizmu alkoholem. Wśród przyczyn zaburzeń wymienić można m.in. toksyczne metabolity tego środka odurzającego, a także niedobory witaminowe (zwłaszcza dotyczące witamin z grupy B). W przebiegu tzw. polineuropatii alkoholowej najpierw pojawia się pozornie niewinne mrowienie i drętwienie kończyn, które następnie przeradza się w niedowłady oraz silne bóle. Dodatkowo charakterystycznym powikłaniem alkoholizmu jest obkurczenie mózgu, które prowadzi do otępienia, niezborności, zaburzeń świadomości lub ruchów mimowolnych. W przebiegu syndromu abstynencyjnego mogą zaś wystąpić napady drgawkowe zwane padaczką alkoholową.
Zaburzenia psychiczne i powikłania psychiatryczne
Wiele przejściowych zaburzeń psychiatrycznych pojawia się m.in. w przebiegu zespołu abstynencyjnego. Oprócz licznych dolegliwości somatycznych pacjenci doświadczają wówczas zaburzeń snu (takich jak koszmary senne i bezsenność), niepokoju, lęku, nadpobudliwości oraz obniżenia nastroju. U ok. 5% chorych dodatkowo występuje delirium tremens, czyli majaczenie alkoholowe. Jest to rodzaj psychozy alkoholowej objawiającej się zaburzeniami świadomości, urojeniami, iluzjami i omamami. Innym charakterystycznym zaburzeniem jest zespół Otella, czyli paranoja alkoholowa, w której symptomem jest nadmierna podejrzliwość wobec partnerki (rzadziej partnera) nabierająca cech urojeń.
Zobacz również: Alkoholizm - objawy psychiczne
Długofalowe skutki alkoholizmu
Długotrwałe nadużywanie substancji psychoaktywnej wywołuje także wiele innych, mniej lub bardziej poważnych schorzeń i dolegliwości. Zaburzeniu ulega np. wydzielanie hormonów płciowych, co u mężczyzn prowadzi do dysfunkcji seksualnych oraz feminizacji, zaś u kobiet do zaniku jajników, maskulinizacji, obniżenia libido, zaburzeń miesiączkowania, bezpłodności oraz przedwczesnego klimakterium. Oprócz tego alkohol upośledza funkcje układu odpornościowego, przez co organizm jest znacznie bardziej narażony na rozwój rozmaitych chorób, w tym nowotworowych.
O autorze

mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.