We współczesnym świecie źródłem uzależnienia i zachowaniem nałogowym może być niemal wszystko. Nałóg, czegokolwiek by nie dotyczył, ma destrukcyjny wpływ na zachowanie, zdrowie fizyczne i psychiczne uzależnionego. Uzależnienie od substancji psychoaktywnych, w skrajnych przypadkach, może doprowadzić nawet do śmierci. Nałogi dotyczą nie tylko osób dorosłych, coraz częściej pojawiają się wśród młodzieży i nieletnich. Wyjście z uzależnienia jest możliwe, ale bardzo trudne, dlatego należy im zapobiegać. Poznanie mechanizmów, przyczyn i skutków nałogów może okazać się jedynym sposobem na zmniejszenie liczby uzależnień w Polsce. Warto zadawać pytania, które pomogą wskazać, czy dane uzależnienie dotyczy konkretnej osoby.
Od czego można się uzależnić?
We współczesnym świecie można się uzależnić od wszystkiego. Głównym źródłem nałogów jest uzależnienie fizyczne od substancji chemicznych. W tym znaczeniu można mówić o uzależnieniu od: etanolu (alkoholu, piwa), narkotyków (marihuany, amfetaminy, kokainy, heroiny), cukru (słodyczy, czekolady), jedzenia, papierosów (nikotyny), leków (psychotropów, kropli do nosa), kofeiny (herbaty, kawy, energetyków), dopalaczy i adrenaliny. Nałóg może dotyczyć też uzależnienia behawioralnego. Do tej grupy zaliczamy uzależnienie od: seksu (pornografii, masturbacji), hazardu, internetu i komputera (gier komputerowych), telefonu (smartfona), telewizji, muzyki, zakupów, pracy.
Czy warto robić testy uzależnień?
Testy uzależnień w prosty i jasny sposób mogą pokazać, czy spożywanie danych substancji lub niektóre zachowania mogą prowadzić do uzależnienia. Jak to w przypadku testów, wynik może zależeć od naszej uczciwości przy odpowiadaniu na pytania. Sama jednak chęć nagięcia odpowiedzi może być dla nas sygnałem ostrzegawczym. Bądźmy więc czujni. Nie dajmy się oszukać przez samych siebie. Test nie jest narzędziem diagnostycznym i jego wynik nie stanowi diagnozy zaburzenia psychicznego. Jeżeli podejrzewasz u siebie uzależnienie od substancji psychoaktywnej i chcesz uzyskać wiarygodną diagnozę, skontaktuj się ze specjalistą terapii uzależnień. Uczciwie zrobiony test pomoże rozpoznać objawy uzależnienia i wskaże stopień jego zaawansowania.
Kiedy skorzystać z terapii?
Istnieje wiele sygnałów, które mogą wskazywać, że Ty lub bliska Ci osoba kwalifikuje się do podjęcia leczenia dla uzależnionych. Symptomy uzależnień mogą różnić się w zależności od rodzaju czynnika uzależniającego, ale większość uzależnień przejawia się jednak następującymi objawami:
- głodem – przymusem spożywania substancji lub wykonywania określonych czynności,
- wzrostem tolerancji na zażywaną substancję,
- stosowaniem mechanizmów obronnych – zaprzeczania problemowi lub usprawiedliwiania się i szukania wymówek,
- dostosowywaniem planu dnia do okazji, by zaspokoić głód,
- objawami zespołu abstynenckiego po odstawieniu czynnika uzależniającego (w tym drżeniem, biegunkami, wymiotami, bólami, rozszerzonymi źrenicami, problemami ze snem, wzmożonym niepokojem),
- utratą zainteresowania dotychczasowymi źródłami satysfakcji innymi niż czynnik uzależniający,
- brakiem lub zmniejszoną kontrolą nad własnym zachowaniem,
- drażliwością, agresją, zmiennością nastroju uzależnioną od możliwości zaspokojenia nałogu lub jej braku,
- stopniową dezorganizacją i rozpadem przystosowawczego funkcjonowania,
- ograniczeniem kontaktów do osób wspierających chorego w uzależnieniu.
Na czym polega terapia dla osób uzależnionych?
Terapia dla osób uzależnionych zaczyna się od uznania przez uczestnika faktu, że jest uzależniony. Dopiero po tym kroku następuje proces pogłębiania świadomości własnej choroby oraz uczuć i zachowań, które prowadzą do jej podtrzymania. Po szczegółowym omówieniu tych kwestii, a także uświadomieniu sobie przez chorego poniesionych przez niego strat i wyrządzonych szkód, pojawia się przestrzeń do pracy nad zdrowymi nawykami. Wypracowuje się strategie, które mają pomóc choremu zapobiec powrotowi do nałogu. Celem leczenia uzależnień jest przywrócenie osoby uzależnionej do życia społecznego oraz wyposażenie jej w techniki i sposoby myślenia, pomagające jej wytrwać bez używek.