Narkotyki znane są człowiekowi od wieków. Stosowane były w celach leczniczych (głownie przeciwbólowo), orzeźwiających, pobudzających czy relaksacyjnych. Bardzo dużo wzmianek historycznych można spotkać na temat otrzymywanego z maku lekarskiego opium i jego pochodnych. Na początku XIX wieku uzyskano z opium czystą morfinę i zaczęto stosować ją w medycynie jako środek znieczulający. W późniejszych latach z morfiny wyodrębniono heroinę, którą zsyntetyzowano i zalecano jej wykorzystywanie do celów leczniczych. Dopiero w XX stuleciu opium i jego pochodne uznane zostały za narkotyki, a ich stosowanie zostało ograniczone wyłącznie do celów medycznych. Znamienne jest to, że nawet sporadyczne przyjmowanie pochodnych opioidów (heroina), pochodnych konopi (marihuana, haszysz), amfetaminy czy kokainy może doprowadzić z czasem do uzależnienia.
Myślenie stereotypowe
Mówiąc o osobie uzależnionej od narkotyków często wyobrażamy sobie kogoś zaniedbanego, w brudnych ubraniach, wychudzonego. Prawda jest taka, że stereotypy zafałszowują obraz osoby uzależnionej od narkotyków. Przez to nie potrafimy zidentyfikować w swoim otoczeniu osób uzależnionych. Porzucenie dotychczasowych zainteresowań, nieco większa nerwowość czy huśtawki nastrojów możemy przeoczyć lub zbagatelizować. W efekcie pierwsze fazy uzależnienia od narkotyków zazwyczaj przechodzą niezauważone. Prawda wychodzi na jaw dopiero przy ostrym nasileniu objawów (agresja, paranoje, patologiczne kłamstwa) i widocznych oznakach zaniedbania higieny - bo trudno zignorować niedoprane ubrania czy niemyte ciało.
Dlaczego trudno rozpoznać osobę uzależnioną od narkotyków?
Często rodzina czy przyjaciele nie są w stanie w porę zauważyć, że ich bliski ma kłopoty z narkotykami. Niektórzy nie dopuszczają w ogóle do siebie myśli o tym, że ktoś z ich otoczenia może być uzależniony. Brak bariery ekonomicznej jest bardzo ważny w przypadku pierwszych kontaktów z narkotykami. Narkotyki kosztują sporo. Butelka alkoholu zwykle jest tańsza niż "działka". Bliscy z otoczenia osób uzależnionych w wielu przypadkach bagatelizują zaobserwowane zmiany lub wręcz unikają zadawania pytań, podświadomie obawiając się odpowiedzi, która mogliby usłyszeć. Są to działania szkodliwe, ponieważ odwlekają dotarcie do prawdy i próbę nakłonienia dziecka lub partnera do podjęcia terapii. Samo podjęcie leczenia musi być świadomą decyzją osoby uzależnionej – nawet wtedy, gdy jest niepełnoletnia. Bez szczerego nazwania swego stanu i przyznania do tego, że ma się problem z narkotykami, trudno liczyć na powodzenie leczenia.
Test uzależnienia od narkotyków
Oto test, który składa się zaledwie z 14 pytań. Zadaj sobie pytania i udziel szczerych odpowiedzi Jeżeli używasz narkotyków i masz podejrzenia, że jesteś uzależniony, koniecznie go wypełnij. Gdy ponad połowa odpowiedzi będzie twierdząca, to sygnał, że powinieneś skorzystać ze specjalistycznych konsultacji i być może terapii.
1. Czy Twoje zachowanie uległo drastycznej zmianie - stałeś się nadpobudliwy, agresywny, śnięty, nieobecny lub masz huśtawki nastrojów?
2. Czy zdarzyło Ci się nie pójść lub spóźnić się do szkoły/pracy z powodu narkotyków?
3. Czy z powodu używania narkotyków miałeś kłopoty w szkole/pracy?
4. Czy zdarzyło Ci się samodzielnie kupować narkotyki od dilera?
5. Czy zdarzyło Ci się wydać na narkotyki tak dużo pieniędzy, że musiałeś zrezygnować z innych rzeczy, na których Ci zależało?
6. Czy z powodu używania narkotyków miałeś kłopoty z policją?
7. Czy pod wpływem narkotyków zrobiłeś komuś krzywdę?
8. Czy miewasz halucynacje lub omamy słuchowe?
9. Czy poszukujesz mocniejszych narkotyków niż te, które brałeś wcześniej?
10. Czy z powodu brania narkotyków miałeś poważny konflikt z przyjaciółmi?
11. Czy zdarzają Ci się nerwowe, chaotyczne wypowiedzi, oderwane od kontekstu rozmowy i niemające nic wspólnego z rzeczywistością?
12. Czy często odczuwasz potrzebę wzięcia narkotyku?
13. Czy zdarzyło Ci się brać narkotyki, gdy byłeś sam?
14. Czy z powodu brania narkotyków miałeś poważny konflikt z przyjaciółmi?
Leczenie uzależnienia od narkotyków
Jak widać dość łatwo jest wpaść w uzależnienie od narkotyków. Jedynym sposobem, żeby tego uniknąć to nigdy nie wziąć nawet jednej działki! W obecnych czasach używanie substancji psychoaktywnych jest procesem niezwykle niebezpiecznym. Toksyczność dostępnych na rynku narkotyków jest ogromna, przez co w bardzo krótkim czasie dochodzi do poważnych uszkodzeń mózgu. Wiele z nich to zmiany nieodwracalne. Dochodzą do tego zaburzenia w obszarze osobowości, nastroju oraz w obszarze emocji i wartości. Dlatego warto zdecydować się na leczenie narkomanii w ośrodku prywatnym, gdzie konsultacje z psychologiem lub psychiatrą są wspierane farmakologicznie tak długo, jak wymaga tego dobro pacjenta. Z narkomanii się nie wyrasta, tylko się ją leczy.