Amfetamina jest narkotykiem z grupy środków psychostymulujących, powodujących długotrwałe pobudzenie i silne uzależnienie - przede wszystkim psychiczne. Jej działanie można kolokwialnie określić jako zdradliwe. W początkowej fazie jej zażywania (amfetaminę można przyjmować w postaci proszku wciąganego przez nos, albo doustnie - w formie pasty, pastylek, kapsułek, tabletek) wzrasta wydolność, koncentracja, zdolność zapamiętywania.
Efekty działania amfetaminy pojawiają się natychmiast po jej spożyciu (w przypadku wciągania) albo 30-40 minut później (w przypadku podaży doustnej) i trwają od 4 do 6 godzin. Sięganie po amfetaminę szybko prowadzi więc do uzależnienia od amfetaminy, zwłaszcza jeśli uzna się, że powodowane przez nią zmiany samopoczucia, zachowania i wydolności są dla człowieka korzystne.
Przyjmowanie amfetaminy jest szczególnie groźne w przypadku łączenia jej z alkoholem.
Objawy zażycia amfetaminy
Jednorazowemu zażyciu amfetaminy towarzyszą takie objawy jak:
- zwiększenie aktywności ruchowej
- stan euforii
- brak uczucia senności
- brak apetytu
- zwiększenie popędu płciowego
- zwiększenie uwagi i koncentracji, lepsze zapamiętywanie i uczenie
- wzrost ciśnienia krwi, temperatury ciała, rozszerzenie źrenic
Regularne sięganie po narkotyk wiąże się z trudnymi do opanowania skutkami ubocznymi, takimi jak: dolegliwości ze strony układu pokarmowego (brak łaknienia, mdłości, wymioty, bóle brzucha, biegunki lub zaparcia); suchość w ustach, a także nietypowy bądź nieprzyjemny posmak w jamie ustnej; cieknący nos, krwawienia z nosa; wysypka, swędzenie, obrzęk twarzy, warg, języka, gardła.
Nasilenie objawów może wymagać interwencji pogotowia ratunkowego.
Objawy przedawkowania amfetaminy
Przedawkowanie amfetaminy może być bardzo groźne w skutkach. Tzw. zjazd po amfetaminie może trwać od 2 do 6 godzin, a towarzyszą mu takie objawy jak:
- problemy z oddychaniem albo bardzo szybka praca serca i przyspieszony oddech
- ból w klatce piersiowej,
- gonitwa dziwnych myśli, paranoja, halucynacje,
- dreszcze, uczucie zimna,
- intensywne drgawki,
- zmiana koloru skóry w obrębie palców dłoni i stóp,
- osłabienie i bóle mięśni,
- problemy ze strony układu pokarmowego.
W trakcie zjazdu może dojść do omdlenia i śpiączki. Notowane są także wzrost agresji, gniewu i poirytowania, zachowania wrogie wobec otoczenia, akty agresji. Długotrwałe przyjmowanie amfetaminy może doprowadzić do stanów psychotycznych lub schizofrenii paranoidalnej.
Objawy odstawienia amfetaminy
Równie nieprzyjemne i niebezpieczne są objawy odstawienia amfetaminy. Należą do nich:
- anhedonia (stan, w którym pacjent skarży się na obniżoną zdolność lub nawet niezdolność do odczuwania przyjemności zarówno zmysłowej, cielesnej jak i emocjonalnej, intelektualnej czy duchowej i radości),
- stany depresyjne,
- stany lękowe,
- rozdrażnienie i nerwowość,
- osłabienie organizmu,
- rozregulowanie rytmu snu,
- wzmożony apetyt.
Wyżej wymieniona lista pokrywa się w dużej części z ogólnymi objawami odstawienia narkotyków, które towarzyszą przy odstawieniu innych popularnych środków odurzających.
Leczenie uzależnienia od amfetaminy
Leczenie uzależnienia od amfetaminy, podobnie jak w przypadku innych narkotyków, rozpoczyna się od detoksykacji narkotykowej organizmu.
Amfetamina to jeden z najsilniej uzależniających narkotyków i jako taki, znacznie utrudnia odstawienie go. Zwykle w ośrodkach leczenia uzależnień proponuje się nagłe odcięcie od amfetaminy - jest ono skuteczne, jednak powoduje bardzo szybki powrót łaknienia, któremu bardzo ciężko jest się oprzeć. Dlatego w niektórych placówkach stawia się na metodę małych kroków: amfetaminę odstawia się stopniowo, powoli sięgając po coraz mniejsze jej dawki.
Po detoksykacji pacjentom proponuje się terapię grupową oraz indywidualną. Bardzo ważne jest zerwanie kontaktów z dotychczasowymi dilerami i pozbycie się zapasów amfetaminy. Im dłużej sięgało się po amfetaminę, tym proces wychodzenia z nałogu będzie trudniejszy i bardziej skomplikowany. Niezbędne jest w nim oparcie wśród bliskich i terapeutów. W każdej chwili bowiem może pojawić się bardzo silna potrzeba ponownego sięgnięcia po narkotyk, co jest w stanie zaprzepaścić cały proces wychodzenia z nałogu. Dlatego właśnie terapia odwykowa w ośrodku jest wyjątkowo skuteczną formą walki z uzależnieniem. Odpowiednia jest szczególnie dla osób, które próbowały już wcześniej samodzielnie i bezskutecznie pokonać uzależnienie.