Przyczyny alkoholizmu – przyczyny picia alkoholu
Alkoholizm to choroba przewlekła, która prowadzi do wyniszczenia organizmu: fizycznego i psychicznego. Postawienie diagnozy utrudnia to, że chory może przez wiele lat bagatelizować problem, zaprzeczać jego istnieniu lub ukrywać go przed najbliższym otoczeniem. Gdzie przebiega granica między piciem okazjonalnym a nałogowym? Jakie doświadczenia prowadzą do rozwoju choroby? Czy domownicy osoby uzależnionej mają większą skłonność do popadnięcia w nałóg w przyszłości? To pytania, które bardzo często zadaje sobie rodzina chorego. Sprawdź, jakie są najczęstsze przyczyny alkoholizmu.
Spis treści
Jak alkohol działa na organizm?
Alkohol etylowy to substancja psychoaktywna, która wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Spowalnia przekazywanie impulsów, powodując uczucie rozluźnienia i odprężenia. Często mówi się, że alkohol zmienia osobowość. Istotnie, wiele osób po spożyciu zachowuje się zupełnie inaczej niż na co dzień. Alkohol sprzyja podejmowaniu ryzykownych decyzji, ogranicza funkcje poznawcze, a czasem powoduje agresję. Jego nadużywanie powoduje rozwój wielu chorób takich jak marskość wątroby, zapalenie trzustki, niedokrwistość, nadciśnienie tętnicze i nowotwory. Regularne spożywanie substancji psychoaktywnych często prowadzi do otępienia, trudności w nawiązywaniu długotrwałych relacji, depresji alkoholowej oraz innych zaburzeń psychicznych.
Najczęstsze przyczyny uzależnienia od alkoholu
Przyczyn alkoholizmu jest wiele. Wbrew pozorom problem nie dotyczy wyłącznie osób z tzw. marginesu społecznego. Coraz częściej alkoholu nadużywają osoby posiadające rodziny i dobrze płatne zajęcia należące do obojga płci, a nawet dzieci poniżej 18. roku życia. Do uzależnienia prowadzą różne drogi, które są sumą cech osobniczych oraz doświadczeń wyniesionych z domu rodzinnego i najbliższego otoczenia.
-
Uwarunkowania rodzinne
Alkoholizm nie jest chorobą wrodzoną, lecz niektóre badania wskazują, że dzieci alkoholików, mogą mieć większą skłonność do „dziedziczenia” uzależnienia. Dlatego osoby, których rodzice nadużywali alkoholu, niekoniecznie będąc zdiagnozowanymi alkoholikami, powinny zwrócić większą uwagę na pierwsze symptomy mogące świadczyć o uzależnieniu i szukać pomocy np. w grupach zrzeszających DDA, czyli Dorosłych Dzieci Alkoholików.
-
Uwarunkowania środowiskowe
Przyczyny uzależnienia od alkoholu leżą także w otaczającym środowisku. Społeczna aprobata dla nadmiarowego spożywania substancji psychoaktywnych może powodować rozwój nałogu, a dla osób próbujących z niego wyjść może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia. Lekarze i osoby specjalizujące się w leczeniu uzależnień alarmują, że ogromne szkody wyrządza namawianie do picia („Ze mną się nie napijesz?”). Presja rówieśnicza, chęć zaimponowania otoczeniu i lęk przed odrzuceniem to także jedne z przyczyn alkoholizmu.
Coraz większym problemem w Polsce i na całym świecie są tzw. wysokofunkcjonujący alkoholicy (HFA – High Functioning Alcoholics), którzy bardzo często mają dobrze płatne zajęcia, własne biznesy i jednocześnie – problem z alkoholem, który zazwyczaj starannie ukrywają przed otoczeniem. Przyczyny uzależnienia od alkoholu w ich przypadku to przede wszystkim nadmierny stres i potrzeba odreagowania. Regularnemu piciu sprzyjają wyjazdy firmowe czy spotkania biznesowe.
-
Uwarunkowania psychologiczne
Specjaliści zajmujący się diagnostyką i leczeniem alkoholizmu, bazując na badaniach klinicznych i empirycznych, przekonują, że istnieje zbiór cech charakterologicznych, który predysponuje do większej skłonności do uzależnień. W języku naukowym mówimy wówczas o osobowości nałogowej. Osoby, u których występuje większe ryzyko popadnięcia w nałóg, zazwyczaj mają niską samoocenę (spowodowaną np. stawianiem zbyt wysokich wymagań przez rodziców lub odrzuceniem przez grupę rówieśniczą). Mają trudność w nawiązywaniu kontaktów społecznych i wyrażaniu uczuć. Według niektórych badań, u wielu osób uzależnionych występuje obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości (OCPD) objawiające się m.in. obsesyjną potrzebą zachowania ładu, uporczywym trzymaniem się ustalonych reguł i trudnością w dzieleniu się obowiązkami spowodowaną obawą o nieprawidłowe wykonanie powierzonych zadań. Kluczem do poprawy jakości życia osoby uzależnionej oraz jej najbliższych jest znalezienie przyczyny picia alkoholu, postawienie diagnozy i rozpoczęcie terapii uzależnienia od alkoholu.
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.