Agresja po alkoholu – przyczyny i zachowanie
Wszyscy wiemy, że alkohol rozluźnia, odpręża i likwiduje smutek. Ma również duży wpływ na nasze zachowanie i każdy w stanie upojenia alkoholowego zachowuje się inaczej. Człowiek pod wpływem alkoholu może zmieniać się nie do poznania i robić rzeczy, które na co dzień są mu zupełnie obce. Agresywne zachowanie po alkoholu nie należy do rzadkości... Co powoduje ataki agresji po alkoholu? Dlaczego alkohol wpływa na nasze zachowanie? Co robić, jeśli spotkamy się z agresją po alkoholu?
Spis treści
Jak alkohol wpływa na zmianę zachowania?
Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą powodować zmiany w naszym zachowaniu. Jedno piwo czy kieliszek wina mogą nas wprawiać w dobry nastrój i powodować niecodzienne zachowania. Alkohol zniekształca obraz rzeczywistości i po prostu oszukuje… Każda dawka trunku wpływa na zdolność myślenia i podejmowania decyzji, a niektórzy stają się impulsywni, nerwowi i agresywni. Ataki agresji po alkoholu mogą zdarzać się nawet po spożyciu niewielkich jego ilości.
Jednych ludzi alkohol wycisza. Stają się oni otumanieni, zamroczeni i niedługo potem zasypiają. Drugich alkohol pobudza, przez co zaczyna rozpierać ich radość i energia. Stają się rozmowni i towarzyscy, nawet jeśli zwykle są bardzo nieśmiali. Jeszcze inni stają się nerwowi, przez co agresywne zachowanie po alkoholu nie jest im obce… Agresywne zachowanie po alkoholu nie jest rzadkością i może dotyczyć zarówno osób pijących nałogowo, jak i tych, którzy spożywają alkohol tylko okazjonalnie. Człowiek w stanie upojenia może wdawać się w bójki, wszczynać awantury, stosować przemoc fizyczną lub podejmować pochopne decyzje.
Przeczytaj również: Alkoholizm - objawy psychiczne
Skąd bierze się niekontrolowana agresja po alkoholu? – Przyczyny
Napoje alkoholowe obniżają sprawność funkcjonowania układu nerwowego, co sprawia, że stajemy się bardziej podatni na zmiany nastrojów, a te przybierać mogą różne formy – zaczynając od euforii, na agresji kończąc. Alkohol zaburza funkcjonowanie organizmu i powoduje problemy z odczuwaniem empatii czy postrzeganiem moralności. Po alkoholu człowiek przestaje logicznie myśleć, traci kontakt z rzeczywistością i przenosi się na chwilę do innego świata... Jedni stają się beztroscy, wolni od zmartwień i zupełnie znieczuleni emocjonalnie, a inni wyjątkowo pobudzeni. Osoba pijana traci umiejętność racjonalnej oceny sytuacji, ma problem z kontrolowaniem swojego zachowania i przestrzeganiem ogólnie przyjętych zasad społecznych. Alkoholicy i osoby pod wpływem alkoholu zupełnie bezpodstawnie mogą odczuwać zazdrość lub zagrożenie, a gdy poczują się sprowokowani, mogą wykazywać impulsywne zachowania. Powoduje to gwałtowną reakcję i inne różne nieakceptowane zachowania. Zaobserwować możemy:
- brak odpowiedzialności,
- impulsywność,
- chęć zabawy,
- gwałtowny temperament,
- kłopoty w relacjach z ludźmi,
- obniżone poczucie własnej wartości,
- nerwowość,
- agresja słowna po alkoholu,
- gwałtowne zmiany nastrojów,
- ataki agresji po alkoholu,
- niekontrolowana agresja po alkoholu.
Przeczytaj również: Alkoholicy wysokofunkcjonujący
Czynniki powodujące agresywne zachowanie po alkoholu
Nie tylko alkoholik, ale każdy z nas może wykazywać agresywne zachowanie po alkoholu, ponieważ dodaje on odwagi i zmienia postrzeganie rzeczywistości. Agresja po alkoholu może być skutkiem zmian zachodzących w mózgu po spożyciu trunku. U osób pijących sporadycznie ataki agresji po alkoholu zdarzają się najczęściej, gdy ktoś już wcześniej miał zamiar wszcząć awanturę, a po alkohol sięgnął tylko po to, aby dodać sobie odwagi i pozbyć się zahamowań. Bardzo często upojony mężczyzna postrzega też kobiety jako bardziej otwarte na doświadczenia seksualne. W takich przypadkach agresja może być spowodowana jego mylnymi oczekiwaniami. Do innych czynników wpływających na wzrost agresji po alkoholu zaliczamy:
- traumatyczne wspomnienia i przeżycia z dzieciństwa,
- złe wzorce i otoczenie,
- uszkodzenia układu nerwowego,
- zaburzenia osobowości.
- podłoże genetyczne.
Niekontrolowana agresja po alkoholu może mieć swój początek jeszcze w dzieciństwie. Człowiek, który wychowywał się w rodzinie alkoholików, był świadkiem lub ofiarą przemocy, sam w dorosłym życiu może powielać złe wzorce. Nawet nieświadomie. Niekiedy też agresja po alkoholu to choroba, która ujawnia się u osób, które wskutek komplikacji okołoporodowych mają uszkodzony układ nerwowy. Poza tym również zbyt wysoki poziom testosteronu może powodować większe skłonności do zachowań agresywnych i powodować ataki agresji po alkoholu.
Agresywne zachowanie po alkoholu może mieć podłoże genetyczne
Naukowcy zaobserwowali, że niekontrolowana agresja po alkoholu może mieć także podłoże genetyczne. Wiemy, że alkohol może obniżać poziom serotoniny, która odpowiada za nasze zachowania. Obniżona aktywność serotoniny zwiększa uczucie pobudliwości i drażliwości, co powoduje problemy z utrzymaniem samokontroli i upośledza proces podejmowania decyzji. Zaobserwowano, że agresywne zachowanie po alkoholu może wiązać się z uszkodzonym genem HTR2B, którego organizm używa do tworzenia receptorów serotoninowych, właśnie w tych obszarach mózgu, które odpowiadają za utrzymanie samokontroli i podejmowanie decyzji. Osoby, u których wykryto mutację tego genu, już po kilku drinkach wykazują tendencję do niekontrolowanych zachowań agresywnych.
Przeczytaj również: Syndrom DDD
U kogo najczęściej pojawia się agresja po alkoholu?
Każdy człowiek pod wpływem alkoholu może dopuszczać się zachowań, których nie ujawniłby w stanie trzeźwości. Problem dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn, a odpowiadają za to zmiany zachodzące w mózgu, które zniekształcają postrzeganie otoczenia przez pijaną osobę. Ataki agresji po alkoholu mogą zdarzać się również osobom, które nie są uzależnione i normalnie nie przejawiają takich skłonności. Najbardziej narażone na wystąpienie tego typu zachowań są osoby z zaburzeniami psychicznymi, wrodzonymi skłonnościami do agresji, a także osoby, które nie potrafią przewidzieć konsekwencji swoich czynów. Ludzie bardzo beztroscy, lekkomyślni i spontaniczni, również mogą odznaczać się wyższym ryzykiem niewłaściwej reakcji na sytuację w stanie nietrzeźwości.
Agresja może pojawiać się też u trzeźwiejących alkoholików, którzy postanowili zerwać z nałogiem. Alkoholik odczuwa często poczucie winy za wszystkie krzywdy, które wyrządził i w trakcie leczenia może on ukrywać swoje uczucia pod przykrywką złości. Przyczyną agresji może być również mechanizm obronny, który polega na wynagradzaniu sobie swoich braków i defektów. Rodzina alkoholika często widziała go w sytuacjach dla niego upokarzających, przez co może on stosować przemoc, aby zademonstrować swoją siłę i poczuć się lepiej.
Przeczytaj również: Zalecenia dla trzeźwiejących alkoholików
Agresja po alkoholu - jak z nią walczyć?
Co robić, gdy mamy do czynienia z alkoholikiem stosującym przemoc? Choć ciężko jest postawić się osobie pijanej i uzależnionej, to w takich sytuacjach pomaga często asertywność. Należy konkretnie wyznaczyć granice, jasno zakomunikować choremu, jakich zachowań nie będzie się tolerować i uprzedzić, że jeżeli zostaną one przekroczone, poniesie on za to konsekwencje.
W przypadku agresji u alkoholików warto rozmawiać z chorym, aby uświadomić mu, jak krzywdzące jest jego zachowanie, do czego może ono doprowadzić i jakie będą tego skutki. Alkoholizm i agresja po alkoholu powinny być leczone, a rozwiązaniem będzie zwrócenie się o pomoc do ośrodka leczenia uzależnień lub skierowanie alkoholika na przymusowy odwyk. Aby uzyskać nakaz sądowy, trzeba złożyć wniosek do Gminnej Komisji do spraw Rozwiązywania problemów alkoholowych i przedstawić dowody potwierdzające, że alkoholik poprzez swoje zachowanie powoduje rozkład życia rodzinnego, stwarza zagrożenie dla porządku publicznego, nie wykonuje swojej pracy lub demoralizuje nieletnich.
Często niezbędna okaże się również pomoc dla rodziny alkoholika, która często w milczeniu znosi problemy i wstydzi się prawdy. Im dłużej pozwalamy na takie działanie, tym większe szkody zostaną wyrządzone zarówno w organizmie chorego, jak i w głowach rodziny.
Czytaj dalej:
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.