Syndrom DDD (Syndrom Dorosłego Dziecka z Rodziny Dysfunkcyjnej) – co to jest, przyczyny i objawy
Syndrom DDD jest coraz częstszą diagnozą, stawianą w gabinetach psychologicznych. Osoby pochodzące z rodzin, w których występowało uzależnienie od alkoholu, przemoc lub zaburzenia psychiczne, dorastały w poczuciu zagrożenia i niepewności. Rodzice, nie wypełniali prawidłowo obowiązków rodzicielskich - narażali dzieci na stres, nie okazywali wsparcia, zainteresowania i szacunku, przez co prawidłowy rozwój dziecka, został zakłócony.
Czego dowiesz się z artykułu:
- Czym jest DDD?
- Jakie są objawy syndromu DDD?
- Jak wygląda terapia syndromu Dorosłego Dziecka z rodziny Dysfunkcyjnej?
Spis treści
Przyczyny Syndromu DDD
W dobrze funkcjonujących rodzinach, każdy członek pełni ściśle określoną rolę. Relacja między rodzicami opiera się na bliskości, szacunku i trosce. Dzieci będące pod wpływem takiego wzorca i takich zachowań, mają odpowiednie warunki do budowania poczucia własnej wartości oraz relacji międzyludzkich. Mają możliwość przyswajania norm społecznych i wchodzenia w związki z innymi ludźmi.
W rodzinie dysfunkcyjnej, wzorce są inspirowane nieprawidłowymi zachowaniami, a role członków rodziny, bardzo często są pomieszane. Rodzina funkcjonująca według nieprawidłowych mechanizmów powoduje straty w obszarze emocjonalnym u dziecka, które chcąc ratować chory system, przyjmuje rolę, która je przerasta:
- Kozioł ofiarny - sprawia problemy wychowawcze, a swoim zachowaniem zdejmuje odpowiedzialność z nieudolnych rodziców, tworząc pozory, że to on jest powodem złej sytuacji w domu;
- Bohater rodzinny - wzorowy i pomocny uczeń, którym można się pochwalić, utrzymując pozory idealnej rodziny. To dziecko przejmuje zwykle rolę rodzica - opiekuje się rodzeństwem i wykonuje obowiązki domowe.
- Dziecko niewidzialne - ciche i wycofane, ani nie sprawia problemów, ani niczym się nie wyróżnia. Ucieka w świat literatury lub muzyki, co daje mu pozory bezpieczeństwa.
- Powiernik - rodzic zwierza się dziecku i opowiada o szczegółach życia rodzinnego, wyrzucając z siebie emocje. Daje to rodzicowi mylne wrażenie, że potrzebuje już zwierzać się osobie dorosłej.
- Sojusznik - dziecko, pełniące rolę mediatora pomiędzy rodzicami.
Dziecko wychowujące się w dysfunkcyjnym systemie wypracowuje sobie mechanizmy obronne, umożliwiające radzenie sobie z tą sytuacją, jednak na każdym etapie rozwoju, człowiek uczy się funkcjonowania w obszarze samopoznania, obszarze społecznym lub tożsamościowym. Jeżeli któryś z etapów zostanie zaburzony, alkoholizm w rodzinie wpłynie na życie i sposób funkcjonowanie kiedy dorośnie.
Objawy Syndromu DDD
Syndrom DDD w sferze emocjonalnej może wyrażać się na 2 sposoby - ucieczką i zupełnym odcięciem się od uczuć, albo nadmierny zalew emocji, przejmujący niemal kontrolę nad świadomym działaniem.
Objawy, które mogą występować u osób z DDD:
- Drażliwość, poczucie pustki,
- problem z koncentracją,
- Napięcie emocjonalne,
- smutek i niepokój,
- poczucie wstydu,
- Pesymizm oraz nadmierne zamartwianie się przyszłością,
- Niskie poczucie własnej wartości i kompetencji, mimo odnoszenia sukcesów zawodowych,
- Trudność w wyrażaniu emocji i sztywność w ocenie emocji i zachowań swoich i innych,
- Prokrastynacja, wynikająca z lęku przed popełnieniem błędu
W relacjach międzyludzkich:
- Lęk przed wchodzeniem w związki,
- Nieumiejętność budowania związków partnerskich
- Wysoki współczynnik rozwodów,
- Nieumiejętność rozmawiania z innymi o emocjach,
- Kłopot w odnalezieniu się w roli rodzica.
- Nieumiejętność komunikacji interpersonalnej,
- trudności w rozwiązywaniu konfliktów.
Osoby cierpiące na Syndrom DDD często wypierają trudne emocje i wspomnienia oraz starają się nie powielać w swoim dorosłym życiu, błędów rodziców. Zdobywają więc wysokie wykształcenie, osiągają sukcesy i realizują pasje, co na pierwszy rzut oka, w niczym nie przypomina realiów, które znają z dzieciństwa, ale... to tylko pozory!
Tak naprawdę, osoby z DDD czują silną potrzebę powtarzania emocjonalnych doświadczeń z dzieciństwa i mają problemy w ułożeniu sobie życia z partnerem. Wchodząc w bliskie relacje, są nieufne, czują lęk przed małżeństwem i założeniem rodziny. Czują potrzebę posiadania kontroli nad sytuacją i tworzenia związków idealnych, lecz jeśli już w związku są, często prowokują sytuacje, aby poczuć emocje, do których są przyzwyczajeni. Daje im to poczucie kontroli, ale także bezradności, gdyż sądzą, że bez względu na to co zrobią, i tak nie będą szczęśliwi.
Leczenie Syndromu DDD odbywa się za pomocą psychoterapii polegającej na przepracowaniu trudnego wzorca i nauczenie się funkcjonowania w roli pozbawionej silnego poczucia winy i nieustannych ucieczek.
Potrzebujesz pomocy? Grupa wsparcia dla dzieci alkoholików jest właśnie dla Ciebie!
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.