Wodobrzusze u alkoholika – co to takiego?
Wodobrzusze nazywane również puchliną brzuszną lub wodą w brzuchu jest patologią funkcjonowania wątroby. Nie jest zatem chorobą wywołaną konkretnym czynnikiem tylko objawem chorobowym wywołanym przewlekłym i nadmiernym obciążeniem największego u człowieka gruczołu (około 1,5 kg) wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego, czyli wątroby. Wodobrzusze jest nadmiernym (z)gromadzeniem płynu w jamie brzusznej, którego przyczyną w przeważającej ilości przypadków wynika z marskości wątroby, która z kolei jest negatywnym skutkiem picia alkoholu, jednym z wielu.
Czego dowiesz się z artykułu:
- Czym jest wodobrzusze alkoholowe?
- Jakie są objawy wodobrzusza?
- Jakie są przyczyny wodobrzusza?
- Co pić przy wodobrzuszu?
Podłoże medyczne występowania wodobrzusza
Jama otrzewna produkuje płyn występujący średnio w ilości do 20 ml, który oprócz pełnienia funkcji ochronnej ma za zadanie zwilżać ściany organów, redukując wszelkie tarcia. Utrzymanie prawidłowego ciśnienia w jamie otrzewnej jest równie istotne i jest zależne od ilości występującego płynu surowiczego. Nadprodukcja płynu w tej okolicy prowadzi do wodobrzusza. Dlatego, nienaturalnie powiększony obwód brzucha, często sylwetka żaby, daje uczucie ogromnego dyskomfortu, ucisku narządów, wzdęć i innych nieprawidłowości związanych z wydolnością organizmu.
W dalszej części artykułu omawiamy:
- Przyczyny wodobrzusza alkoholowego
- Wodobrzusze a marskość wątroby
- Wodobrzusze u alkoholika - rokowania
- Leczenie wodobrzusza alkoholowego
Przyczyny powstawania wodobrzusza
Do najczęstszych przyczyn nadprodukcji płynu w otrzewnej zaliczane są następujące anomalie medyczne:
- marskość wątroby
- infekcje
- nadmierna produkcja płynu przez komórki nowotworowe
- patologia odpływu płynu przez naczynia limfatyczne
- niedobór odpowiedniej ilości lub utrata białek we krwi
- nadciśnienie wrotne (zbyt wysokie ciśnienie w żyłach, odprowadzających krew z narządów jamy brzusznej),
- niewydolność serca
Wodobrzusze a alkohol
Nadmierne spożywanie alkoholu prowadzi do wielu poważnych schorzeń, które w większości przypadków są ze sobą ściśle powiązane. Alkohol, czyli etanol, jest dla organizmu silną trucizną, która przyjmowana regularnie przez długi okres czasu obciąża funkcjonowanie wątroby. To właśnie w wątrobie zachodzi wszechstronna przemiana materii i energii. W niej dochodzi do metabolizmu alkoholu etylowego, który za pomocą procesów utleniania etanolu do aldehydu i kwasu octowego eliminuje obecność trucizny w organizmie. Alkohol jest cichym zabójcą wątroby i prowadzi do złuszczenia jej struktury - miąższu, szczególnie w przypadku długotrwałego psychofizycznego uzależnienia od substancji alkoholowych.
Marskość wątroby a wodobrzusze alkoholowe
Marskość wątroby to przyczyna numer jeden jeśli chodzi o wodobrzusze. Głównym źródłem takiego stanu zaś jest choroba alkoholowa popularnie zwana alkoholizmem. Marskość, inaczej (z)włóknienie wątroby, to rezultat przewlekłego procesu zapalnego wywołanego w głównej mierze właśnie długotrwałym, regularnym spożywaniem alkoholu. Etanol zaburza prawidłowe funkcjonowanie wątroby i dereguluje odpowiedni poziom albuminy (białek) w krwiobiegu. Natomiast nieodpowiedni poziom białek skutkuje słabszą strukturą otaczających tkanek, które zwiększają przenikanie wody i w konsekwencji tworzeniem się obrzęków. Silne stłuszczenie wątroby nie jest punktowe - obejmuje całość miąższu. W badaniu mikroskopowym widoczne są nagromadzenia lipidów w postaci kropli tłuszczu, które przy potrafią pękać w przypadku przeładowania komórek tłuszczem.
Wodobrzusze alkoholowe - rokowania
Niestety, prognozy medyczne dla alkoholików są wyjątkowo nieprzychylne. Alkohol jest trucizną, którą organizm musi po prostu wyeliminować z krwiobiegu. Naczelnym narządem odpowiedzialnym za rozkład tej trucizny jest wątroba. Nie będzie zatem zaskoczeniem, że w pewnym momencie może nastąpić jej niewydolność, czy stan zapalny - skoro musi mierzyć się z regularnie przyjmowanymi porcjami trucizny etylowej. Organizm człowieka jest systemem naczyń powiązanych więc taka niewydolność rzutuje również na ogólną wydolność człowieka. Przewlekła obecność wodobrzusza spowodowana marskością wątroby przekłada się na problemy z oddychaniem, czasami nawet żółtaczkę alkoholową. Może występować ostry świąd skóry, obrzęki kończyn dolnych, niewydolność serca i wreszcie zawał.
Wodobrzusze alkoholowe - leczenie
Opisywane schorzenie wywołane nadmiernym spożywaniem alkoholu działa powoli, jednak skutecznie. Często przebiega w towarzystwie lekkich objawów, które są lekceważone przez pacjenta. Dochodzi również czynnik psychologiczny - wypieranie faktu bycia alkoholikiem i notoryczne usprawiedliwianie rozwijającej się choroby. Po (z)diagnozowaniu choroby powinno zostać podjęte jak najszybsze jej leczenie a najlepszym lekarstwem do regeneracji wątroby jest abstynencja poprzedzony detoksem od alkoholu. Konsekwentne wyeliminowanie alkoholu będzie stopniowo wpływać pozytywnie na kondycję organu.
Nieunikniony zakaz picia przy wodobrzuszu alkoholowym
Brak obecności alkoholu i konieczności jego utleniania pozwoli wątrobie regenerować jej strukturę i spełniać podstawowe funkcje. Warto zatem bardzo wnikliwie przeanalizować nasze nawyki w kontekstach żywieniowych a przede wszystkim spożywania alkoholu. Z pomocą takiej analizie przychodzi kwestionariusz AUDIT (Alcohol Use Disorders Inventory Test), opracowany przez Światową Organizację Zdrowia w 1982 roku. Alkoholicy, również niezdeklarowani powinni na poważnie potraktować profilaktykę żywieniową w tym zakresie, ponieważ leczenie wodobrzusza w jego zaawansowanym stadium potrafi być skomplikowane a czasami wręcz medycznie inwazyjne. Czy zatem naprawdę warto?
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.