Mechanizm nałogowego regulowania emocji i uczuć a uzależnienia
Mechanizm nałogowego regulowania emocji i uczuć stanowi jedno z kluczowych zjawisk towarzyszących osobom dotkniętym uzależnieniem od alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych. Jest to jeden z trzech głównych mechanizmów, które kształtują i podtrzymują chorobę alkoholową, mając znaczący wpływ na funkcjonowanie jednostki oraz jej relacje społeczne. Czym dokładnie się objawia i kogo dotyczy?
Czego dowiesz się z artykułu:
- Czym jest mechanizm nałogowego regulowania uczuć?,
- Czym się przejawia regulowanie emocji alkoholem?,
- Jakie są konsekwencje regulowania emocji alkoholem?,
Spis treści
Czym jest mechanizm nałogowego regulowania uczuć?
Mechanizm nałogowego regulowania uczuć jest głęboko zakorzenionym procesem w psychice osoby uzależnionej od alkoholu. W normalnych warunkach ludzie radzą sobie ze swoimi emocjami poprzez różnorodne mechanizmy, takie jak wyrażanie uczuć, poszukiwanie wsparcia społecznego, aktywność fizyczna czy relaksacja. Jednakże, u osób uzależnionych od alkoholu, ten naturalny proces regulacji emocji ulega poważnym zaburzeniom.
W przypadku mechanizmu nałogowego regulowania uczuć alkohol staje się głównym narzędziem do zarządzania emocjami.
Regulowanie emocji alkoholem – czym się przejawia?
Jednym z najbardziej charakterystycznych przejawów regulowania emocji alkoholem jest uzależnienie psychiczne. Osoba uzależniona staje się całkowicie uzależniona od alkoholu jako środka do regulacji swoich emocji. Alkoholizm całkowicie przejmuje kontrolę nad samopoczuciem.
W każdym stanie emocjonalnym, czy to radości, smutku, czy nawet nudy, alkohol staje się jedynym sposobem na osiągnięcie ulgi lub przyjemności. Nawet w sytuacjach, które nie wymagałyby reakcji emocjonalnej, osoba uzależniona może odczuwać pragnienie spożycia alkoholu, co może prowadzić do utraty kontroli nad piciem.
Nałogowa regulacja emocji – kogo dotyczy?
Istnieje szereg czynników predysponujących, które mogą sprawić, że jedna osoba będzie bardziej narażona na ten mechanizm niż inna.
- Osoby, których bliscy krewni cierpieli na uzależnienia, mają zwiększone ryzyko rozwinięcia uzależnienia od alkoholu. Istnieją również pewne cechy biologiczne, takie jak różnice w metabolizmie alkoholu czy wrażliwość na jego działanie, które mogą predysponować do uzależnienia.
- Wychowywanie się w rodzinie, gdzie występują problemy związane z nadużywaniem alkoholu lub innymi substancjami psychoaktywnymi, może zwiększać ryzyko rozwinięcia uzależnienia. Brak stabilności rodzinnej, niski poziom wsparcia emocjonalnego oraz niewłaściwe wzorce radzenia sobie ze stresem mogą również sprzyjać kształtowaniu się tego mechanizmu.
- Osoby doświadczające traumatycznych wydarzeń życiowych, takich jak przemoc domowa, zaniedbanie, utrata bliskiej osoby czy traumatyczne przeżycia z dzieciństwa, mogą szukać ukojenia w alkoholu jako sposobie radzenia sobie z emocjami.
- Osoby zmagające się z problemami zdrowotnymi, takimi jak zaburzenia psychiczne (np. depresja, lęki, zaburzenia osobowości) czy choroby przewlekłe, mogą być bardziej podatne na rozwój nałogowej regulacji emocji przez alkohol.
Warto podkreślić, że nałogowe regulowanie emocji przez alkohol może dotyczyć osób w różnym wieku, płci, pochodzeniu czy statusie społecznym.
Nałogowe regulowanie uczuć przykłady
Jaki jest wpływ alkoholu na uczucia? Osoba uzależniona interpretuje swoje stany emocjonalne w kategoriach pragnienia alkoholu. Na przykład, gdy czuje się smutna, zamiast poszukiwać wsparcia w innych ludziach lub korzystać z innych sposobów radzenia sobie ze stresem, natychmiast kieruje swoje myśli w stronę alkoholu jako jedynej drogi do przezwyciężenia tego stanu. W przypadku stresu związanego z pracą osoba uzależniona może sięgać po alkohol, aby złagodzić napięcie emocjonalne.
Z kolei w sytuacjach radości czy euforii, alkohol może być przez nią postrzegany jako dodatkowe źródło przyjemności, co prowadzi do jego nadmiernego spożycia nawet wtedy, gdy nie ma to uzasadnienia w danym kontekście.
Regulowanie emocji alkoholem – konsekwencje
Wpływ substancji uzależniających na organizm jest ogromny. Oprócz fizycznych skutków nadużywania alkoholu, takich jak uszkodzenie narządów wewnętrznych czy problemy neurologiczne, istnieją także poważne konsekwencje psychospołeczne. Osoba uzależniona może doświadczać problemów z relacjami interpersonalnymi, tracić pracę czy też wpadać w poważne problemy finansowe. Ponadto brak zdolności do efektywnego radzenia sobie z emocjami może prowadzić do depresji, lęku czy innych poważnych zaburzeń psychicznych.
Warto również zauważyć, że mechanizmy uzależnienia mogą prowadzić do wzmożonego ryzyka wystąpienia innych uzależnień lub patologii, ponieważ osoba uzależniona może próbować unikać lub złagodzić emocje poprzez inne szkodliwe zachowania, takie jak nadmierna konsumpcja substancji psychoaktywnych czy też zachowania ryzykowne.
Jak regulować swoje emocje w prawidłowy sposób?
Aby regulować swoje emocje w sposób prawidłowy, osoby uzależnione od alkoholu powinny szukać pomocy terapeutycznej. Prywatny ośrodek uzależnień może pomóc w zrozumieniu mechanizmów regulacji emocji oraz w wypracowaniu zdrowszych strategii radzenia sobie ze swoimi uczuciami. Praca nad emocjami jest kluczowym elementem procesu leczenia alkoholizmu i może przynieść znaczącą poprawę jakości życia osoby uzależnionej.
Chcesz dowiedzieć się, ile kosztuje leczenie? Sprawdź: prywatny ośrodek leczenia uzależnień cennik.
Ważnym punktem w terapii jest także wsparcie społeczne i otoczenie sprzyjające rekonwalescencji. Osoby uzależnione potrzebują wsparcia bliskich, ale także specjalistycznej opieki terapeutycznej, aby skutecznie radzić sobie z problemem uzależnienia i przywrócić zdrowie psychiczne oraz fizyczne.
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.