Jak pomóc narkomanowi wyjść z nałogu?
Osoba uzależniona od narkotyków najczęściej potrzebuje wsparcia, by móc wyjść z nałogu. Pomoc powinna być prowadzona z zachowaniem szacunku dla osoby chorej, z wykorzystaniem nowoczesnych metod leczenia i terapii. Na każdym etapie pomagania osobie uzależnionej od narkotyków ważna jest Twoja otwartość i empatia, ale również szczerość. Bagatelizowanie problemu uzależnienia czy tzw. "zamiatanie problemu pod dywan" nie ułatwia podjęcie decyzji o leczeniu.
Czego dowiesz się z artykułu:
- Czym jest uzależnienie od narkotyków?
- Jak pomóc narkomanowi w rodzinie?
- Jak pomóc narkomanowi który nie chce się leczyć?
- Gdzie szukać pomocy dla osoby uzależnionej od narkotyków?
Uzależnienie od narkotyków - czym jest i jak je rozpoznać?
Narkomania, czyli uzależnienie od narkotyków, to choroba, w której osoba uzależniona odczuwa psychiczną i fizyczną potrzebę zażywania wybranych substancji psychoaktywnych. Uzależnienie ma charakter postępujący i rozwija się etapami:
- Inicjacja (pierwszy kontakt z narkotykami),
- Eksperymentowanie (testowanie różnych substancji psychoaktywnych),
- Uzależnienie psychiczne (odczuwanie silnej potrzeby sięgania po narkotyki w celu utrzymania dobrego samopoczucia),
- Uzależnienie fizyczne (odczuwanie silnej potrzeby fizycznej sięgania po narkotyki, zmniejszenie ilości lub odstawienie narkotyków wywołuje symptomy zespołu abstynenckiego),
- Wyniszczenie organizmu.
Objawy uzależnienia od narkotyków u bliskiej osoby, na początkowych etapach rozwijającej się choroby, mogą być niejednoznaczne i trudne do wychwycenia. Im bardziej zaawansowana jest choroba, tym jej symptomy są czytelniejsze. Sygnałem alarmowym są znalezione w rzeczach osobistych przedmioty służące do przygotowywania i zażywania narkotyków oraz same narkotyki, ale również gwałtowane zmiany zachowania (np. nadmierna gadatliwość, euforyczność, nadpobudliwość, agresja), niedotrzymywanie obietnic i zaniedbywanie obowiązków.
Sprawdź, jak rozpoznać że dziecko bierze narkotyki.
Narkoman w rodzinie - jak pomóc wyjść z narkotyków?
Uzależnienie od narkotyków jest chorobą, która stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia narkomana. Dlatego tak ważne jest zauważenie problemu oraz udzielenie niezbędnego wsparcia bliskiej osobie borykającej się z problemem uzależnienia. Co możesz zrobić? Jak pomóc narkomanowi wyjść z nałogu?
- Nazwij problem - uzależnienia od narkotyków, bez względu na etap choroby, nie należy bagatelizować czy minimalizować jego znaczenia. Choroba nie powinna być tematem tabu!
- Zdobądź wiedzę - na temat substancji psychoaktywnych i ich sposobu oddziaływania na organizm człowieka, mechanizmów uzależnienia, etapów choroby, metod leczenia.
- Stwórz bezpieczną przestrzeń do rozmowy - osoba uzależniona od narkotyków powinna wiedzieć, że może liczyć na to, że ją wysłuchasz i wesprzesz.
- Pomagaj, ale nie usprawiedliwiaj i nie ułatwiaj życia narkomanowi - jednym z najczęściej popełnianych błędów przez osoby bliskie jest ukrywania lub minimalizowanie konsekwencji czynów i decyzji narkomana, np. usprawiedliwianie nieobecności w szkole czy pracy, spłacanie długów zaciągniętych na narkotyki, sprzątanie itp.
- Znajdź profesjonalną pomoc - sprawdź ofertę klinik i ośrodków terapii uzależnień, terapia narkomanii przeprowadzona w profesjonalnym ośrodku to pierwszy krok w kierunku wyleczenia choroby.
- Pamiętaj o sobie - Twoje życie nie powinno być podporządkowane życiu, potrzebom i oczekiwaniom osoby uzależnionej od narkotyków. To prosta droga do współuzależnienia!
Leczenie uzależnienia od narkotyków - najważniejsze zasady
Dla efektów leczenia uzależnienia kluczowa jest postawa narkomana. Osoba uzależniona musi dobrowolnie i w pełni świadomie przerwać zażywanie narkotyków i podjąć decyzję o rozpoczęciu terapii. Zgodnie z polskim prawem leczenie uzależnienia od narkotyków jest dobrowolne, co w praktyce oznacza niemożność zmuszenia dorosłego narkomana do leczenia. Wyjątkiem jest sytuacja, w której osoba uzależniona zostaje ubezwłasnowolniona.
W przypadku dzieci i młodzieży do 18. roku życia, zgodnie z art. 30 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani, osoba niepełnoletnia może zostać skierowana na przymusowe leczenie i rehabilitację, na okres maksymalnie dwóch lat.
Jak pomóc narkomanowi, który nie chce się leczyć i gdzie szukać pomocy?
W wielu przypadkach najlepszym sposobem na przełamanie oporu przed podjęciem leczenia jest przygotowanie tzw. interwencji kryzysowej. To spotkanie, na które możesz zaprosić najbliższych osoby uzależnionej, ale również jej przyjaciół czy współpracowników. Celem spotkania jest uświadomienie narkomanowi wpływu jego choroby na życie innych osób.
Przygotowując się do interwencji należy znaleźć prywatny ośrodek terapii uzależnień, którego ofertę będziesz mógł/a przedstawić osobie uzależnionej. To powinny być konkretne informacje, przede wszystkim o rodzaju leczenia (otwarte, zamknięte), terminach turnusów czy cenniku prywatnego ośrodka leczenia uzależnień.
Podsumowanie
Jak pomóc wyjść z nałogu narkotykowego osobie uzależnionej? W większości przypadków konieczne jest zorganizowania profesjonalnego leczenia w ośrodku terapii uzależnień, na początku którego przeprowadzany jest detoks narkotykowy, a po oczyszczeniu i wzmocnieniu organizmu - wdrażane są odpowiednio zaplanowane działania terapeutyczne. Twoim zadaniem jest wspieranie osoby uzależnionej na każdym etapie walki o odzyskanie kontroli na życiem, ale bez bagatelizowania, usprawiedliwiania czy zamiatania problemu narkomanii pod dywan.
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.