Zespół Otella (Syndrom Otella ) – co to, przyczyny i jak leczyć
Otello, którego znamy z dzieła Szekspira, dręczony nieustannymi podejrzeniami, nie potrafił uwierzyć w wierność swojej żony. Zarzuty były zupełnie bezpodstawne, lecz mężczyzna poddał się obsesyjnej zazdrości, co doprowadziło do tragedii. Choć Maur Otello był jedynie wcieleniem literackim, to jego przypadłość dotyka mężczyzn z krwi i kości… Czy wiesz, co to jest zespół Otella? Jak rozpoznać chorobliwą zazdrość i jak ją leczyć?
Spis treści
Co to jest zespół Otella i jakie są jego przyczyny?
Syndrom Otella to zaburzenie psychotyczne, inaczej psychoza urojeniowa. Choroba dotyka najczęściej mężczyzn uzależnionych od alkoholu. Przypadki zachorowań u kobiet, zdarzają się, lecz niezwykle rzadko. Zespół Otella to patologiczna zazdrość o partnera lub partnerkę. Chory nieustannie podejrzewa zdradę. Jego zachowanie jest zupełnie bezpodstawne i nie opiera się na racjonalnych przesłankach świadczących o niewierności, ale na urojeniach.
Chorobliwa zazdrość i obsesja na punkcie zdrady wynika najczęściej z niskiej samooceny mężczyzny i świadomości, że jego alkoholizm jest bardzo uciążliwy i zniechęca, a nawet odpycha od niego partnerkę. Mężczyzna odczuwa wówczas lęk, obawia się porzucenia lub zdrady. Na zespół Otella szczególnie narażeni są panowie, u których występuje osobowość paranoiczna, zaburzenie osobowości lub skłonności do tworzenia teorii spiskowych.
Obsesyjna zazdrość rozwija się powoli, ale im dłużej trwa, tym większe jest ryzyko wystąpienia gwałtownych zachowań i incydentów. Umysł mężczyzny cierpiącego na syndrom Otella zdominowany jest myślami o niewierności partnerki. Chory tłumacząc swoje zachowanie głębokim uczuciem, zaczyna coraz bardziej kontrolować i ograniczać kobietę, aż zazdrość przeradza się w obsesję.
Mężczyzna notorycznie oskarża partnerkę o zdradę i obsesyjnie doszukuje się dowodów niewierności – sprawdza telefon, przeszukuje torebkę, podsłuchuje rozmowy, podgląda i śledzi. Za dowód uznaje nawet najbardziej absurdalne znaleziska, takie jak paragon, bilet czy awizo. Co więcej, nawet brak dowodów również może być dla niego… dowodem przebiegłości partnerki, a zwykłe wyjście do sklepu, szukaniem okazji do miłosnej schadzki z kochankiem!
Co może wskazywać, że mężczyzna cierpi na syndrom Otella?
- bezpodstawnie oskarża o zdradę,
- doszukuje się dowodów niewierności – kontroluje, sprawdza telefon, torebkę, rachunki, bilingi, podsłuchuje rozmowy, podgląda i śledzi,
- każda zmiana wyglądu, makijażu i fryzury są dla niego zamiarem dokonania zdrady lub przypodobania się kochankowi,
- często wspomina o tym, że źle zniósłby zdradę,
- jest zazdrosny o aktorów na ekranie telewizora,
- każdy sąsiad, znajomy, przyjaciel czy kolega z pracy jest dla niego domniemanym kochankiem partnerki,
- podejrzewa inne osoby o uczestnictwo w spisku i ukrywanie przed nim prawdy,
- wypytuje o szczegóły dot. życia seksualnego z rzekomym kochankiem,
- reaguje agresywnie na próby podjęcia rozmowy.
Jak rozmawiać z osobą z zespołem Otella?
Alkoholik cierpiący na zespół Otella, wielokrotnie próbuje wymusić na partnerce przyznanie się do zdrady. Zapewnienia o wierności nic nie dadzą, a przyznanie się do romansu, tylko pogorszy sytuację. Chory uzna, że teraz tym bardziej ma prawo kontrolować i karać kobietę! Mężczyzna, którego dotknął syndrom Otella, jak każdy człowiek cierpiący na psychozę urojeniową, nie dostrzega swojego problemu, a urojenia uznaje za rzeczywistość! Nie widzi absurdalności w swoim postępowaniu. Trzeba jednak pamiętać, że silne emocje związane z obsesją niewierności, mogą budzić chęć ucieczki i stać się pretekstem do sięgnięcia po alkohol. To jeszcze bardziej zwiększy ryzyko agresywnych zachowań, nasili objawy i może doprowadzić do paranoi.
Przeczytaj również: JAK ZMIENIA SIĘ PSYCHIKA ALKOHOLIKA W TRAKCIE TERAPII
Jak leczy się zespół Otella?
Wbrew pozorom syndrom Otella nie zniknie w chwili odstawienia alkoholu. Ani abstynencja, ani przejście terapii alkoholowej w tym przypadku nie wystarczy. Leczenie zaburzenia nie jest proste, ponieważ syndrom Otella to forma obłędu i psychozy. Oznacza to, że konieczne jest leczenie psychiatryczne, zażywanie leków przeciwpsychotycznych i pozostanie pod stałą opieką lekarza psychiatry. Fakt, że chory nie dostrzega swojego problemu i jest uzależniony od alkoholu, bardzo utrudnia rozpoczęcie leczenia. Dlatego może ono wynikać z nakazu sądowego. Im szybciej zdiagnozuje się syndrom Otella, tym lepiej! Czas zwiększa tylko prawdopodobieństwo, że leczenie będzie trwać... nawet do końca życia.
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.