Współuzależnienie od alkoholu – objawy, jak wyjść ze współuzależnienia

W rodzinie, w której choć jeden członek uzależniony jest od alkoholu, nie ma miejsca na beztroską zabawę, spontaniczną radość, swobodę i ekspresję uczuć. W domu panuje chaos, żal, strach i smutek. Dlatego też osoby współuzależnione mają problemy z okazywaniem swoich uczuć i wyrażaniem emocji. Osoba współuzależniona traktuje życie bardzo poważnie i unika zabawy, gdyż obawia się przykrych konsekwencji takiego zachowania. W rodzinie, w której rozwija się lub występuje uzależnienie od alkoholu, żyje się w poczuciu zagrożenia i przewlekłego napięcia, gdyż nie da się przewidzieć, co się wydarzyć. W efekcie takiego zachowania już nie tylko alkoholik, ale i inni członkowie rodziny, mogą tworzyć atmosferę napięcia, zagrożenia i nasilać problem… Choć alkoholizm znacznie przysłania współuzależnienie alkoholowe, to warto pamiętać, że nie powinniśmy go lekceważyć. Czym jest współuzależnienie od alkoholu? Jakie są jego objawy? Jak wyjść ze współuzależnienia?

Co to jest współuzależnienie od alkoholu?

Uzależnienie któregoś z członków rodziny bardzo negatywnie odbija się na relacji partnerskiej, zaburza funkcjonowanie całej rodziny i niekorzystnie wpływa na samopoczucie poszczególnych jej członków. W wyniku wieloletniego życia z alkoholikiem jego bliscy przyjmują różne strategie, by radzić sobie ze stresem i utrwalają reakcje przystosowawcze do sytuacji, w której się znaleźli. Mechanizmy te rozumie się jako współuzależnienie alkoholowe. Współuzależnienie określa się jako zaburzoną adaptację do trudnych warunków, poprzez utrwalenie nieprawidłowych specyficznych wzorców reagowania i funkcjonowania, które rozwijają się podczas utrzymywania bliskiej relacji z osobą uzależnioną. Im bardziej pogłębia się współuzależnienie, tym bardziej nasilają się destrukcyjne mechanizmy adaptacyjne. W teorii mają one utrzymywać równowagę w rodzinie, lecz w praktyce pogarszają jednocześnie stan zdrowia osoby współuzależnionej.

Przeczytaj również: Gdzie szukać pomocy dla alkoholika

Jakie są przyczyny współuzależnienia alkoholowego?

Życie z alkoholikiem przepełnione jest różnego rodzaju stresującymi wydarzeniami. Na początku w subtelny sposób zakłócają one spokój, ale wraz z rozwojem uzależnienia, nadużywanie alkoholu staje się największym problemem w rodzinie. Alkoholizm narusza poczucie bezpieczeństwa i nie pozwala utrzymać stabilizacji, co może prowadzić do przykrych i bolesnych konsekwencji. Syndrom współuzależnienia nie dotyczy dzieci i rodziców osoby uzależnionej, choć i oni mogą wykazywać niewłaściwe reakcje. Dzieci alkoholików przyjmują charakterystyczne  role i bez względu na to, w której z nich się znajdą, dorastanie w dysfunkcyjnej rodzinie alkoholowej, odbija się na ich dorosłym życiu.

Współuzależnienie od alkoholu dotyczy małżonka lub partnera alkoholika, czyli osoby, która w każdej chwili mogłaby zakończyć toksyczną relację, a jednak tego nie robi. Gdy rozwija się uzależnienie, osoba pijąca staje się coraz bardziej nieodpowiedzialna i zaczyna zaniedbywać swoje obowiązki, a wtedy większość z nich przejmuje najczęściej partner. Osoba ta staje się nadmiernie odpowiedzialna, wyczulona i nieustannie kontroluje sytuację. Godzi się tym samym na powtarzające się destrukcyjne zachowania partnera i zupełnie nieświadomie, pogłębia u niego poczucie braku odpowiedzialności. Mechanizmy takie jeszcze bardziej zacieśniają wzajemną zależność i uwikłanie, a te podtrzymują z kolei uzależnienie i utrudniają podjęcie leczenia.

Przeczytaj również: Leczenie alkoholizmu – jak leczyć alkoholizm?

Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

Objawy współuzależnienia od alkoholu

Choć współuzależnienie w rodzinie alkoholowej nie jest uznawane za chorobę, to ma jednak typowe dla siebie objawy. Współuzależnienie, jak i uzależnienie od alkoholu przejawia pewne wzorce reakcji i typowe zachowania. Współuzależnienie zwiastują objawy, których stopień nasilenia, zależy często od zażyłości i bliskości emocjonalnej, jaka łączy alkoholika i osobę współuzależnioną. Wiele osób idących przez życie u boku partnera alkoholika, bardzo długo nie dostrzega, że nałóg negatywnie odbija się na ich zdrowiu. Ważne jest, aby jak najszybciej zauważyć i rozpoznać objawy współuzależnienia, by móc powrócić do normalnego życia.

Kiedy w rodzinie rozwija się nałóg, osoby współuzależnione zaprzeczają na początku, że problem w ogóle istnieje. Przez to i sam alkoholik nie ma świadomości, do czego prowadzi jego zachowanie. Zaprzeczanie pełni funkcję obronną i pozwala zachować równowagę w rodzinie, lecz z czasem zaczyna kumulować napięcie i pogłębiać urazy, co prowadzi do coraz częstszych nieporozumień. Relacje rodzinne ulegają znacznemu pogorszeniu, pojawia się wrogość, żal i złość oraz poczucie bezradności i wstydu. Potem już coraz trudniej przychodzi usprawiedliwianie negatywnych skutków picia alkoholu, wzrasta wzajemna nieufność i naruszone zostaje poczucie bezpieczeństwa.

Przeczytaj również: Leczenie uzależnień (terapia uzależnień) – czym jest i gdzie szukać pomocy

Osoby współuzależnione ciężko przechodzą ciągi alkoholowe i niewiele lepiej okresy abstynencji. Za każdym razem, gdy partner nie pije, na nowo rodzi się ulotna nadzieja na zmianę sytuacji rodzinnej, pojawiają się miłe wspomnienia i wciąż żywe uczucia – „To taki wspaniały i opiekuńczy człowiek, kiedy nie pije”. Osoby współuzależnione nieco lepiej postrzegają okresy abstynencji uzależnionego, ale to właśnie ten czas najbardziej utrwala uwikłanie i nasila nierealistyczne, życzeniowe myślenie, że partner wkrótce przestanie pić i wszystko będzie dobrze.

Najczęstsze objawy współuzależnienia od alkoholu to m.in.

  • Nadodpowiedzialność,
  • Nadmierne kontrolowanie pozostałych członków rodziny,
  • Poczucie winy,
  • Niskie poczucie własnej wartości,
  • Obwinianie się za problemy i porażki,
  • Skłonność do obarczania innych swoimi problemami,
  • Popadanie ze skrajności w skrajność,
  • Ciągłe szukanie uznania u osób trzecich,
  • Słomiany zapał i problem z doprowadzeniem do końca przedsięwzięć,
  • Zaprzeczanie o istnieniu problemu alkoholowego w rodzinie,
  • Kłamanie na temat sytuacji w domu,
  • Irracjonalne zachowania i skłonność do podejmowania dużego ryzyka,
  • Działanie pod wpływem silnego impulsu,
  • Brak świadomości, jakie wartości i zachowania są typowe i naturalne w domu rodzinnym, a które problemy wymagają pomocy specjalisty.

Jeśli uważasz, że jesteś współuzależniony od osoby z problemem uzależnienia, ważne jest, aby skonsultować się z profesjonalistą lub szukać wsparcia w grupach wsparcia dla osób zmagających się z uzależnieniem i współuzależnieniem.

Jak wyjść ze współuzależnienia?

Współuzależnienie alkoholowe jest to zaburzenie funkcjonowania i niepoprawna adaptacja do trudnych warunków przez utrwalenie nieprawidłowych wzorców reakcji i zachowań. Wyjść ze współuzależnienia jest oczywiście o wiele łatwiej, niż pokonać nałóg alkoholowy, lecz mimo wszystko jest to problem, który negatywnie wpływa na samopoczucie i życie osoby współuzależnionej. Nie powinniśmy go lekceważyć. W wielu przypadkach współuzależnieni partnerzy alkoholików też potrzebują pomocy specjalisty, aby uporać się ze swoim problemem.

Najlepszym i najskuteczniejszym sposobem, aby pokonać współuzależnienie, jest zgłoszenie się do ośrodka terapii uzależnień. W klinice pomoc uzyskują nie tylko alkoholicy, ale również ich najbliżsi. Specjaliści niosą pomoc uzależnionym i wspierają osoby współuzależnione. Nawet jeżeli sam alkoholik nie chce rozpocząć leczenia, wskazane jest podjęcie psychoterapii przez osobę współuzależnioną. Ten rodzaj pomocy zapewnia niezbędne wsparcie i pomaga zrozumieć zgubne mechanizmy kierujące zachowaniem, które często podtrzymują też samo uzależnienie alkoholowe partnera. Psychoterapia pomoże wypracować i wprowadzić w życie skuteczne zachowania, dlatego, jeśli dotyczy Cię problem współuzależnienia od alkoholu – nie zwlekaj! U nas zawsze otrzymasz wsparcie!

O autorze

mgr Waldemar Wantoch-Rekowski

psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień

Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.

 

 

Call Now Button