Uzależnienie od leków nasennych – jakie są objawy?
Tempo życia, nadmiar obowiązków, stres w ciągu dnia. To wszystko może powodować problemy z zaśnięciem. Używanie leków nasennych wydaje się niegroźne. Jednak ich nadmierne stosowanie może urosnąć do rangi poważnego problemu. Jak się z nim mierzyć, a przede wszystkim jak rozpoznać objawy uzależnienia od leków nasennych?
Nie mogąc zasnąć po męczącym dniu, stosuje się techniki relaksacyjne, pije się specjalne mieszanki ziół na dobry sen, a przy braku efektów sięga się po leki. Najpierw wybiera się te ogólnodostępne w aptekach czy nawet zwykłych marketach, a kończy się na tych na receptę. Lekarze wypisują je bez najmniejszego problemu. Kierują się przeświadczeniem, że specyfiki nowej generacji są mało szkodliwe. Jednak uzależnić można się przecież od wszystkiego, a już na pewno od czegoś, co reguluje tak ważną część naszego życia, jak sen.
Spis treści
Czym jest uzależnienie od leków nasennych?
Uzależnienie od leków to nic innego jak fizyczne przywiązanie organizmu do substancji psychoaktywnej w nich zawartych. Zwane jest lekomanią lub też zależnością lekową. Działa na takiej samej zasadzie jak, uzależnienie od narkotyków, alkoholu, czy dopalaczy. To sytuacja, kiedy chory nie tylko nie wyobraża sobie zasypiania bez wspomagania, ale też bez niego nie jest w stanie funkcjonować normalnie. Odbija się to na jego życiu prywatnym, kiedy to nagle rozdrażniony chory nie ma już ochoty na aktywności, które wcześniej go cieszyły, zawodowym, kiedy nie może się skupić na pracy, na zdrowiu psychicznym i fizycznym.
Objawy uzależnienia od leków trudniej jest przeoczyć, w przeciwieństwie do środków odurzających. Leki stosujemy z myślą o poprawie swojego stanu zdrowia zarówno fizycznego jak i psychicznego, nie w celu szkodzenia sobie. Dlatego często pierwsze objawy lekomani są ignorowane i bagatelizowane.
Objawy uzależnienia od leków nasennych
Postronny obserwator może nie zauważyć żadnych objawów uzależnienia od leków nasennych. Jednak faktem jest, że nadmierne stosowanie leków w tym na przykład nasennych jest obok stresu jedną z dwóch najczęstszych przyczyn powstawania wrzodów żołądka. Kiedy życie chorego zaczyna kręcić się wokół tabletek ułatwiających zasypianie, to znak, że ma on poważny problem. Do objawów uzależnienia od leków nasennych zalicza się:
- rozmowy o nich (i to nie wspominanie gdzieś ukradkiem czy wtrącenie niezobowiązującej uwagi, ale stawianie ich na pierwszym miejscu jako ulubiony temat);
- gromadzenie ich dużych ilości na zapas;
- irracjonalnych strach, że nie ma się wystarczająco dużo tabletek przy sobie;
- pożyczanie ich od znajomych;
- wyłudzanie recept od lekarza;
- zwiększenie tolerancji organizmu na lek;
- rozdrażnienie w przypadku nieprzyjęcia kolejnej dawki leku, czy też wtedy, kiedy przestaje on działać.
Chory żyje również w przekonaniu, że bez tabletki nie będzie mógł zasnąć. Często zaczyna sobie również zdawać sprawę z problemu i stara się poradzić z nim sobie na własną rękę. Wmawia sobie i innym, że to już ostatni raz, że leki nie mogą rządzić jego życiem, jednocześnie przeżywa frustracje, kiedy jego silna wolna okazuje się za słaba.
Uzależnienie od leków nasennych – objawy odstawienne
Osoba uzależniona narażona jest również na wystąpienie objawów odstawiennych. To, co będzie się dziać w psychice to lęk, uczucie rozdrażnienia czy rozbicia. Natomiast od strony fizycznej spodziewać można się drżenia mięśni, nadmiernej potliwości, czy bólów brzucha. Jednym z najbardziej paradoksalnych objawów uzależnienia od leków nasennych jest… bezsenność. Naturalne procesy regulujące sen mogą zostać przez nie uszkodzone, co w połączeniu z tym, że chory już wcześniej miał problemy z zasypianiem, może spowodować jeszcze bardziej nasilające się trudności. Każdy nawet z najmniejszych objawów już może być pierwszym krokiem do uzależnienia od leków, dlatego nie należy ich lekceważyć.
Leczenie uzależniania od leków nasennych
Kiedy problem urasta już do rangi uzależnienia, należy podjąć jak najszybszą próbę leczenia. Najważniejsze jest, żeby chory zdawał sobie sprawę z tego, że potrzebuje pomocy i chciał ją przyjąć. Jest prawie niemożliwym, żeby udało mu się wygrać z nałogiem samemu. Nieocenione jest posiadanie wokół siebie życzliwych osób. Jednak najbardziej odpowiednie wsparcie oferują specjalne miejsca, w których pod okiem specjalistów można wrócić do życia w trzeźwości.
Zaczyna się od detoksu lekowego, czyli odtruwania organizmu, który przez dłuższy czas narażony był na przyjmowanie zbyt dużych dawek leków. Odbywa się to przy jednoczesnym wsparciu terapeutów, którzy pomagają zdiagnozować problem, który był tak naprawdę zakrywany za pomocą medykamentów, a następnie dają wskazówki, jak żyć już po wyjściu z ośrodka terapii uzależnień, żeby nie wrócić do uzależnienia, czy też nie zastąpić jednego drugim. Wysoce prawdopodobne będzie zalecenie kontynuowania terapii od leków nasennych już poza kliniką. Minimalny czas na tego typu pobyt to 5 tygodni, aczkolwiek wiadomo, że dla każdego pacjenta ten czas jest indywidualny i może się różnić w zależności od potrzeb i przypadku.
Objawy uzależniania od leków nasennych – podsumowanie
Leki, również te nasenne są dla ludzi, warto jednak przy ich stosowaniu zachować zdrowy rozsądek i nie pozwolić, aby przejęły kontrolę nad życiem. Osoba uzależniona wszystkie swoje wysiłki koncentruje na zdobycie leków, a wszelkie inne sprawy schodzą na dalszy plan. Może to spowodować problemy we wszystkich aspektach życia. Ważne jest, by jak najszybciej zajęli się nią specjaliści.
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.