Rodzaje substancji psychoaktywnych – narkotyki miękkie i twarde

Rodzaje narkotyków opiera się na podziale na narkotyki twarde i miękkie, i ma na świecie charakter umowny, opierający się na założeniu, że miękkie substancje psychoaktywne są mniej szkodliwe niż tzw. narkotyki twarde. Jedyny krajem, który oficjalnie przyjął i wprowadził w swoim ustawodawstwie nazwy: narkotyki miękkie i narkotyki twarde jest liberalna Holandia. Zgodnie z prawem sprzedaż (np. w coffee shopach) i używanie narkotyków miękkich w Królestwie Niderlandów jest legalne.

Jakie są rodzaje narkotyków i ich działanie? Jakie rodzaje narkotyków wyróżnia WHO, a jak klasyfikuje je branża farmakologiczna?

Czego dowiesz się z artykułu:

  • Jakie są rodzaje narkotyków?,
  • Podział na narkotyki miękkie i twarde - czym się różnią?,
  • Rodzaje narkotyków miękkich,
  • Rodzaje narkotyków twardych;

Narkotyki miękkie i twarde

Szkodliwość poszczególnych substancji psychotropowych jest różnie oceniania przez specjalistów. W skrajnym podejściu do prób dzielenia narkotyków na miękkie i twarde, czyli teoretycznie mniej i bardziej szkodliwe uznaje się, że podział taki nie ma sensu, bo wszystkie rodzaje narkotyków są substancjami stanowiącymi w krótszej lub dłuższej perspektywie zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. Analizując rodzaje narkotyków i ich skutki należy zatem pamiętać, że nie ma substancji psychoaktywnych, po które można sięgać całkowicie swobodnie, bez ograniczeń i bez ryzyka dla własnego zdrowia. Wszystkie narkotyki prowadzą w końcu do uzależnienia, spróbowanie substancji psychoaktywnej to początek, pierwsza faza z pięciu etapów uzależnienia od narkotyków.

Narkotyki twarde i miękkie
Narkotyki twarde i miękkie

Kryteria podziału narkotyków na miękkie i twarde

Decydując się na podzielenie narkotyków na miękkie i twarde bierze się pod uwagę dwa czynniki: charakter i rozmiar szkód, które mogą być konsekwencją zażywania narkotyków oraz stopień ryzyka wywołania uzależnienia fizycznego.

Zgodnie z tymi kryteriami do narkotyków miękkich zalicza się substancje psychoaktywne, które wywołują uczucie rozluźnienia oraz mogą w łagodny sposób poprawiać nastrój i zmieniać percepcję. Jako narkotyki twarde klasyfikuje się te, które mogą powodować trudne do przewidzenia reakcje organizmu i / lub w dłuższej perspektywie prowadzić do poważnych szkód w zdrowotnej, psychicznej i społecznej sferze życia człowieka. Ponadto do narkotyków twardych zalicza się te substancje, których odstawienie powoduje wystąpienie fizycznych objawów odstawienia narkotyków - abstynencyjnych, np. wymiotów i nudności, bólów brzucha, nadmiernej potliwości oraz drżenia mięśni.

Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

Rodzaje narkotyków miękkich - jakie są narkotyki miękkie?

Zgodnie z powyższymi kryteriami rodzaje narkotyków miękkich to:

  • marihuana - zażywanie marihuany nie powoduje symptomów uzależnienia fizycznego; sporadyczne sięganie po marihuanę ma teoretycznie niewielki wpływ na organizm i powoduje uczucie ogólnego rozluźnienia; nadużywanie marihuany może prowadzić do spowolnienia intelektualnego, zaburzeń w logicznym myśleniu, pamięci i koncentracji. Przez bagatelizowanie potencjalnych skutków marihuany i początkowych objawów, często osoba uzależniona nie dopuszcza do siebie myśli, że potrzebuje pomocy w leczeniu uzależnienia od marihuany;
  • ecstasy (MDMA) - zażywanie ecstasy nie powoduje uzależnienia fizycznego; zażycie pigułek ecstasy powoduje czasowe spotęgowanie doznań wzrokowych i słuchowych; nadużywanie MDMA wiąże się z ryzykiem uzależnienia psychicznego od narkotyku i trwałymi zaburzeniami funkcjonowania układu nerwowego;
  • LSD - zażywanie LSD nie powoduje uzależnienia fizycznego i psychicznego; zażycie LSD wyostrza percepcję oraz wywołuje różnego rodzaju omamy, w zależności od indywidualnych uwarunkowań nawet jednorazowa i niewielka dawka LSD może wywołać stany psychotyczne czy myśli samobójcze; długotrwałe nadużywanie LSD może prowadzić do uszkodzeń mózgu oraz rozwoju psychoz narkotykowych;
  • grzyby halucynogenne - zażywanie grzybów halucynogennych nie powoduje uzależnienia fizycznego, a uzależnienie psychiczne występuje bardzo rzadko; zażywanie grzybów halucynogennych wywołuje różnego rodzaju omamy i halucynacje, a w przypadku osób niestabilnych emocjonalnie, zagrożonych depresją, obarczonych zaburzeniami lękowymi - może prowadzić do potencjalnie zagrażających życiu i zdrowiu sytuacji o podłożu psychotycznym.
Rodzaje narkotyków
Rodzaje narkotyków

Jak widać, lista narkotyków miękkich nie jest za długa. Należy jednak pamiętać, aby nazewnictwo narkotyki miękkie nas nie zmyliło. Narkotyki uzależniają nas w ten czy w inny sposób i wiążą się ze skutkami ubocznymi, zwłaszcza przy długotrwałym zażywaniu.

Rodzaje narkotyków twardych - jakie są narkotyki twarde?

Zgodnie z powyższymi kryteriami twarde narkotyki to:

  • opioidy (kodeina, morfina, opium, heroina) - substancje psychoaktywne pozyskiwane z maku pospolitego, uznawane za najszybciej i najsilniej uzależniające; długotrwałe stosowanie opioidów może prowadzić m.in. do wyniszczenia i osłabienia organizmu, chorób układu krwionośnego i nerwowego, zaniedbań w życiu rodzinnym i zawodowym;
  • kokaina - substancja psychoaktywna silnie uzależniająca psychicznie; kokaina ma działanie pobudzające i sprzyja podejmowaniu zachowań ryzykownych, osoba zażywająca narkotyk czuje się pewniejsza siebie i odrzuca standardowe zahamowania, tzw. "kokainowy dołek", czyli stan po odstawieniu narkotyku może z kolei prowadzić m.in. do silnych stanów depresyjnych i myśli samobójczych;
  • amfetamina i metamfetamina - substancja psychoaktywna silnie uzależniająca psychicznie; amfetamina powoduje pobudzenie psychoruchowe i zwiększa skłonność do zachowań agresywnych; metamfetamina (pochodna amfetaminy) ma silne działanie neurotoksyczne i przy długotrwałym stosowaniu prowadzi do upośledzenia procesów myślowych i może powodować rozwój psychoz; amfetamina i metamfetamina prowadzą do wyniszczenia organizmu, osłabienia układów (przede wszystkim nerwowego i krwionośnego), a wyjście z nałogu amfetaminowego nie jest łatwe.

Twarde narkotyki należą nie tylko do substancji mocno uzależniających, ale są też bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia osoby przyjmującej.

Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

Jakie są rodzaje narkotyków wg WHO?

Substancje psychoaktywne to naturalne, syntetyczne i półsyntetyczne substancje chemiczne, które wpływają bezpośrednio na działanie mózgu i całego układu nerwowego. Stosowanie substancji psychoaktywnych może zmieniać nastrój i samopoczucie człowieka, wpływać na jego procesy myślowe oraz zachowanie. Częste stosowanie substancji psychoaktywnych może prowadzić do uzależnienia, które z kolei może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.

Z określeniem substancje psychoaktywne kojarzone są przede wszystkim różne rodzaje narkotyków, choć zalicza się do nich również m.in. kawę i herbatę (zawierają substancje psychoaktywną: kofeinę i teinę), różnego rodzaju wyroby tytoniowe z nikotyną, dopalacze oraz alkohol. W przypadku dopalaczy dochodzi często do groźnego zatrucia. Objawy zatrucia dopalaczami są ciężkie do sprecyzowania, przez co stają się jeszcze bardziej niebezpieczne dla zdrowia i życia, ponieważ ciężko przypisać dane objawy pod ten proces.

Światowa Organizacja Zdrowia (WH) stosuje podział substancji psychoaktywnych na:

  • opiaty - np. heroina, morfina
  • psychostymulanty - np. amfetamina, metamfetamina
  • kokainę
  • marihuanę i haszysz
  • halucynogeny - np. DMT
  • psychodeliki - np. LSD-25
  • środki lotne - kleje
  • leki uspokajające i barbiturany
  • nikotynę
  • alkohol
  • steroidy.

W farmakologii stosuje się dodatkowy podział substancji psychotycznych ze względu na ich działanie fizjologiczne. W tej klasyfikacji wyróżnia się: stymulanty (substancje pobudzające ośrodkowy układ nerwowy), psychodeliki (substancje wywołujące zaburzenia w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego), depresanty oraz konopie indyjski i ich pochodne.

Narkotyki - rodzaje
Narkotyki - rodzaje

Podsumowanie - narkotyki twarde i miękkie

Podział na narkotyki miękkie i twarde jest umowny - poza Holandią, która wprowadziła klasyfikację substancji psychoaktywnych pod tymi nazwami do swojego ustawodawstwa. Przyjmuje się, że rodzaje narkotyków miękkich (marihuana, ecstasy, LSD, grzyby halucynogenne) nie powodują uzależnienia fizycznego, do uzależnienia psychicznego prowadzą bardzo rzadko, a skutki ich oddziaływania na organizm są ograniczone. Z kolei rodzaje narkotyków twardych (opioidy, kokaina i amfetamina) szybko powodują silne uzależnienie fizyczne i psychiczne (opioidy) lub psychiczne (kokaina, amfetamina) w konsekwencji ciężko jest leczyć uzależnienie narkotykowe od tych substancji. Konsekwencje zdrowotne i społeczne zażywania narkotyków twardych pojawiają się w stosunkowo krótkim czasie i mogą stanowić bezpośrednie zagrożenia dla zdrowia i życia.

Pomoc osobie uzależnionej od narkotyków nie jest łatwym zadaniem, chora osoba będzie wypierać swój problem i za wszelką cenę będzie starać się udowodnić, że nie ma problemu. Im dłużej osoba uzależniona przyjmuje substancję uzależniającą, tym trudniej później zerwać z nałogiem, nie ważne, jaki to rodzaj narkotyków przyjmował. W zaawansowanej chorobie może okazać się potrzebna pomoc specjalistów z ośrodka leczenia uzależnień.

O autorze

mgr Waldemar Wantoch-Rekowski

psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień

Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.

 

 

Najczęściej zadawane pytani (FAQ)

Jakie są rodzaje narkotyków?

Rodzaje narkotyków to substancje psychoaktywne, które zmieniają percepcję i/lub wprowadzają do organizmu uczucie rozluźnienia. Wśród nich wyróżnia się narkotyki miękkie, takie jak marihuana, oraz narkotyki twarde, które są bardziej szkodliwe dla zdrowia i życia człowieka.

Czym są narkotyki miękkie?

Narkotyki miękkie to substancje psychoaktywne, które wywołują uczucie rozluźnienia i łagodnie poprawiają nastrój, jednocześnie nie powodując uzależnienia fizycznego. Przykłady narkotyków miękkich to marihuana.

Czym są narkotyki twarde?

Narkotyki twarde to substancje psychoaktywne, które powodują trudne do przewidzenia reakcje organizmu i mogą prowadzić do poważnych szkód zdrowotnych, psychicznych i społecznych. Są to również substancje, których odstawienie powoduje wystąpienie fizycznych objawów abstynencyjnych. Narkotyki twarde zaliczane są do grupy narkotyków, które powodują silne uzależnienie fizyczne.


Call Now Button