Rodzaje alkoholizmu (typy alkoholizmu)

Alkoholizm to poważna choroba i poważny problem, które pojawiają się, kiedy tracimy kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu. Odczuwamy wówczas silny i niepohamowany przymus picia. Szybko możemy stracić nad nim kontrolę i uzależnić się nie tylko psychicznie, ale i fizycznie. W ten sposób powstaje błędne koło... zwane alkoholizmem.

Czego dowiesz się z artykułu:

  • Jakie są rodzaje alkoholizmu?
  • Typy alkoholizmu według Jellinka
  • Czym charakteryzuje się alkoholizm typu Alfa?
  • Czym charakteryzuje się alkoholizm typu Beta?
  • Czym charakteryzuje się alkoholizm typu Gamma?
  • Czym charakteryzuje się alkoholizm typu Delta?
  • Czym charakteryzuje się alkoholizm typu Epsilon?
  • Czym charakteryzuje się alkoholizm typu Zeta?
  • Typy alkoholizmu według Cloningera
  • Typy alkoholizmu według Lescha

Rodzaje alkoholizmu

Z pozoru wydaje się, że nie jest to zbyt skomplikowany problem – uzależniamy się i nie potrafimy odmówić sobie kolejnego drinka. Zagłębiając się jednak bardziej w psychologiczne aspekty uzależnienia, dostrzeżemy, że nie wszystko jest tak proste, jak się wydaje. Dlaczego zaczynamy pić? Dlaczego sięgamy po alkohol? Dlaczego problem uzależnienia dotyka te, a nie inne osoby, skoro tak wielu z nas pije okazjonalnie? Specjaliści wyróżniają poszczególne rodzaje alkoholizmu, które bardzo pomogły zrozumieć pojęcie choroby alkoholowej i podjąć odpowiednie formy terapii. Poznajmy zatem typy alkoholizmu wg Jellinka, typy alkoholizmu wg Lescha i typy alkoholizmu wg Cloningera.

Typy alkoholizmu wg Jellinka

Elvin Morton Jellinek wyszczególnił cztery fazy alkoholizmu i podzielił go na pięć poszczególnych typów. Zwrócił także uwagę, że alkoholizm powstaje na skutek nałożenia się na siebie trzech czynników: podatności biologicznej, warunków psychologicznych i warunków społecznych. Na podstawie przeprowadzonych przez niego badań, Amerykańskie Towarzystwo Medyczne zakwalifikowało alkoholizm jako chorobę. Jakie są zatem typy alkoholizmu wg Jellinka?

Alkoholizm typu Alfa

Alkoholizm typu Alfa to uzależnienie typowo psychiczne, które opiera się wyłącznie na czynnikach psychologicznych. Człowiek sięga po alkohol po to, aby się odprężyć, wyeliminować stres, złagodzić ból, wyciszyć emocje i zapomnieć o problemach. Ten typ alkoholizmu występuje najczęściej u osób, które nie radzą sobie ze stresem i trudnościami życia codziennego. W ciężkich momentach sięgają one po alkohol, który wydaje się rozwiązaniem problemu. W typie Alfa rzadko dochodzi do nasilenia choroby. Uzależnienie przez wiele lat może utrzymywać się na tym samym poziomie lub przekształcić się w alkoholizm typu Gamma.

Alkoholizm typu Beta

Alkoholizm typu Beta to uzależnienie, w którym dużą rolę odgrywają czynniki społeczne i obyczajowe. Alkoholik pije zatem pod wpływem obyczajowości, norm środowiskowych i sytuacji społecznej. Alkoholizm typu Beta charakteryzuje się powikłaniami somatycznymi i ogólnym pogorszeniem stanu zdrowia. Pojawiają się komplikacje fizyczne, takie jak marskość wątroby, uszkodzenie trzustki, niedożywienie czy uszkodzenia przewodu pokarmowego. Ponieważ problemy dotyczą głównie zdrowia fizycznego, alkoholik typu Beta częściej trafia do lekarza rodzinnego niż do terapeuty.

Alkoholizm typu Gamma

Alkoholizm typu Gamma to najczęściej występująca i najbardziej typowa postać choroby alkoholowej. Wyróżnia się stopniowym wzrostem tolerancji na alkohol, przez co człowiek pije go coraz więcej i przechodzi od uzależnienia psychicznego do uzależnienia fizycznego. Uzależniony traci kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu, lecz pojawiają się okresy abstynencji, podczas których zachowuje on pełną zdolność do samodzielnego podejmowania decyzji, czy sięgnąć po alkohol. W zaawansowanym stadium alkoholizmu typu Gamma, podczas okresów trzeźwości mogą pojawiać się już przykre objawy zespołu abstynencyjnego, a tolerancja na alkohol może gwałtownie spaść.

Alkoholizm typu Delta

Alkoholik, który kwalifikuje się do typu Delta, może jeszcze kontrolować ilość spożywanego alkoholu, ale nie może się już powstrzymać od picia. Dlatego też przerwy stają się coraz rzadsze i coraz krótsze. Problemem są również objawy abstynencyjne, które pojawiają się błyskawicznie nawet przy krótkotrwałej wstrzemięźliwości. Osoby chorujące na alkoholizm typu Delta, spożywają zwykle alkohol niskoprocentowy i przez wiele lat mogą mieć stały poziom alkoholu we krwi. Szkody dla organizmu pojawiają się powoli, ale doszczętnie wyniszczają organizm.

Alkoholizm typu Epsilon

Alkoholizm typu Epsilon zwany jest również “dypsomanią”. Charakteryzuje się on występowaniem tzw. ciągów alkoholowych. Alkoholik może powstrzymać się od picia nawet przez bardzo długi czas, ale jeśli tylko sięgnie po alkohol, będzie pił tak intensywnie, aż doprowadzi się do stanu kompletnego oszołomienia i otępienia. Alkoholizm typu Epsilon jest bardzo ciężki do rozpoznania, a ciągi alkoholowe występują na przemian z okresami całkowitej abstynencji.

+ Alkoholizm typu Zeta

Niektórzy badacze dodają do klasyfikacji Jellinka alkoholizm typu Zeta, który cechuje się występowaniem zachowań antyspołecznych i aktów przemocy pod wpływem alkoholu.

Sam Jellinek wskazał natomiast, że alkoholikami są tylko osoby, które należą do typu Gamma, Delta i Epsilon, ale Alfa i Beta również zaliczają się do grona osób chorych.


Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

Typy alkoholizmu wg Cloningera

Drugą bardzo popularną w Polsce klasyfikacją jest podział na typy alkoholizmu wg Cloningera. Typologia Cloningera wywarła bardzo duży wpływ na rozumienie samego pojęcia alkoholizmu i stanowiła podstawę do podejmowania różnych form terapii. Obudziła także duże nadzieje związane z zastosowaniem leków przeciwdepresyjnych w terapii osób cierpiących na alkoholizm typu 1. Typologia wg Cloningera wyróżnia dwa podstawowe typy alkoholizmu:

  • Typ 1 charakterystyczny dla kobiet (alkoholizm kobiet), głównie z neurotycznymi i depresyjnymi cechami osobowości, które sięgają po alkohol po to, aby złagodzić objawy lękowe i zaburzenia nastroju. Alkoholizm typu 1 charakteryzuje się późniejszym początkiem i wyraźnie wyodrębnionymi epizodami picia na przemian z okresami całkowitej abstynencji. Szkody zdrowotne pojawiają się dość wcześnie i obejmują m.in. wtórną depresję i problemy natury psychologicznej.
  • Typ 2 uwarunkowany jest przede wszystkim genetycznie i jest typowy dla mężczyzn. Charakteryzuje się dość wczesnym początkiem, spożywaniem dużych ilości alkoholu i stosunkowo późno występującymi powikłaniami alkoholizmu. Alkoholizm typu 2 wykazuje też cechy przewlekłości z krótkimi okresami abstynencji i ma związek z osobowością dyssocjalną.

Typy alkoholizmu wg Lescha

Typy alkoholizmu wg Lescha opierają się w dużej mierze na obserwacjach przebiegu uzależnienia i dzielą się na cztery typy:

  • Typ 1 – alkoholizm właściwy albo pierwotny,
  • Typ 2 – alkoholizm lękowy,
  • Typ 3 – alkoholizm depresyjny lub psychiatryczny,
  • Typ 4 – alkoholizm pierwotnie organiczny.

Najbardziej interesujący pod względem picia okresowego jest typ depresyjny, zaobserwowano bowiem, że ma on podobny przebieg, jak choroby afektywne. Związek alkoholizmu z chorobami afektywnymi wyraża się depresyjnymi cechami osobowości, wcześniejszym występowaniem zaburzeń afektywnych oraz częstą obecnością tego typu zaburzeń w rodzinie alkoholika. W przypadku alkoholizmu depresyjnego wyraźnie wyróżniają się okresy wzmożonego picia na przemian z okresami całkowitej abstynencji oraz ścisły związek między występowaniem epizodów depresji a sięganiem po alkohol w celu łagodzenia uciążliwych objawów.

Przeczytaj również: Alkoholizm w rodzinie – skutki i wpływ picia na życie rodzinne

Przeczytaj również: Czy alkoholizm jest dziedziczny?

Jeżeli którekolwiek z powyższych objawów wydają Ci się znajome i przypominają okresy, które miały miejsce w Twoim życiu, warto skorzystać z pomocy naszych terapeutów.

O autorze

mgr Waldemar Wantoch-Rekowski

psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień

Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.

 

 

Call Now Button