Przymusowe leczenie alkoholika

Alkoholizm to choroba, która niszczy życie nie tylko alkoholika, ale i jego bliskich. Wszystkie myśli chorego krążą wokół picia, a głód alkoholowy jest silniejszy od składanych obietnic i chęci skończenia z nałogiem. Uzależnienie niszczy zdrowie i relacje z bliskimi. Prowadzi do utraty pracy, pogorszenia sytuacji materialnej i zaburza funkcjonowanie rodziny... Najgorsze jest jednak to, że sam chory nie dostrzega swojego problemu i długo odrzuca pomoc. Jak leczyć alkoholika bez jego zgody? Jak wysłać alkoholika na przymusowy odwyk alkoholowy? Jak załatwić przymusowe leczenie alkoholika?

Przymusowe leczenie alkoholizmu – Jak zmusić alkoholika do leczenia?

Według Światowej Organizacji Zdrowia alkoholizm to choroba, która wymaga leczenia. Problem jednak w tym, że leczenie alkoholizmu jest w Polsce dobrowolne, a sam uzależniony bardzo długo nie widzi swojego problemu i nie chce się leczyć. Najczęściej to małżonkowie, dzieci i przyjaciele uzależnionego szybciej dostrzegają pierwsze oznaki nałogu. Widzą, jak alkohol przejmuje nad nim kontrolę, uzależnienie postępuje i zaczyna rujnować jego życie. Próbują mu pomóc, ale… Jak zmusić alkoholika do leczenia?

Bez wątpienia będzie to bardzo trudne, ale warto próbować. Bliscy powinni nieustannie uświadamiać alkoholikowi istnienie problemu, tłumaczyć negatywne konsekwencje jego postępowania i motywować do leczenia. Psychologowie zalecają, aby nie ukrywać jego nałogu, nie ułatwiać mu picia i nie usprawiedliwiać. Chory musi dostrzec swój problem i chcieć go pokonać. Niestety może to trwać bardzo długo… Co robić? Jak wysłać alkoholika na przymusowe leczenie?

Przeczytaj również: Jak rozmawiać z alkoholikiem

Jak leczyć alkoholika bez jego zgody?

Choć leczenie alkoholizmu jest w Polsce dobrowolne, istnieją sytuacje, gdy można wnioskować o przymusowe leczenie alkoholika bez jego zgody. Jeżeli istnieją ku temu przesłanki medyczne i społeczne, sąd może wydać skierowanie na przymusowe leczenie odwykowe alkoholika w formie stacjonarnej lub niestacjonarnej.

Istnieje taka możliwość na podstawie prawnej artykułu 21.2 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Czasem stosuje się również ustawę z 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zgodnie z ich brzmieniem sąd rejonowy w miejscu zamieszkania alkoholika może skierować go na przymusowe leczenie odwykowe, jeśli:

  • powoduje on rozkład życia rodzinnego;
  • powoduje on demoralizację małoletnich;
  • uchyla się od pracy zawodowej;
  • systematycznie zakłóca spokój lub porządek publiczny.

Wniosek o przymusowe leczenie alkoholika

Aby wystąpić o skierowanie na przymusowe leczenie, należy złożyć wniosek w miejscowym urzędzie gminy. Sprawę do sądu może bowiem skierować wyłącznie Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych lub prokurator. Pismo może złożyć zarówno osoba z bliskiego otoczenia chorego, jak i instytucja, która została dotknięta skutkami jego choroby lub wie o problemach, jakie powoduje. Może to być małżonek, dziecko, rodzic, sąsiad, przyjaciel, lub też pracodawca, ośrodek pomocy społecznej, izba wytrzeźwień czy policja.

Wniosek zawiera zwykle takie dane, jak:

  • imię i nazwisko uzależnionego;
  • jego data urodzenia;
  • miejsce zamieszkania;
  • stopień pokrewieństwa pomiędzy wnioskującym a alkoholikiem;
  • opis zachowań spełniających przesłanki do skierowania sprawy do sądu;
  • dane osoby składającej wniosek;
  • dane świadków, którzy mogą potwierdzić opisane sytuacje.

Do wniosku należy dołączyć wszelkie dowody potwierdzające dane sytuacje. Mogą to być zeznania świadków, orzeczenie psychologa szkolnego, protokoły interwencji policji i rachunki z izby wytrzeźwień.

Komisja przyjmująca zgłoszenie, w pierwszej kolejności wzywa alkoholika na rozmowę. Poucza o konieczności podjęcia leczenia i próbuje nakłonić, by dobrowolnie poddał się terapii. Jeśli to nie skutkuje, komisja może skierować chorego na specjalistyczne badanie, po którym wystawiona zostanie opinia potwierdzająca lub zaprzeczająca istnieniu uzależnienia.

Równolegle będzie przygotowywana dokumentacja, w której skład wejdą protokoły rozmów z osobą wnioskującą, materiały z wywiadu środowiskowego, informacje udostępnione przez policję, straż miejską i izbę wytrzeźwień oraz opinia z przeprowadzonego badania. Dołącza się również zapis informujący, czy alkoholik stawił się na rozmowę z biegłym, ile razy i kiedy. Następnie biegły skieruje do sądu wniosek o wszczęcie postępowania.


 

Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

Kto podejmuje decyzję o skierowaniu na przymusowe leczenie? 

Ostateczną decyzję o skierowaniu chorego na przymusowe leczenie odwykowe podejmuje sąd. Orzeczenie zostanie wydane po rozprawie, która powinna się odbyć w ciągu miesiąca od wpłynięcia wniosku do sądu. Bardzo ważne jest, aby alkoholik stawił się w sądzie, gdyż w przypadku jego nieobecności, można zarządzić przymusowe doprowadzenie go przez policję. W orzeczeniu sąd może wskazać leczenie w formie zamkniętej w ośrodku leczenia uzależnień lub terapię w formie niestacjonarnej. Co ważne, w obu przypadkach, gdy o leczeniu zadecyduje sąd, koszty pokrywa NFZ.

Ile trwa przymusowy odwyk alkoholowy?

Zgodnie z prawem przymusowy odwyk nie może być dłuższy niż 2 lata. Długość terapii wyznacza sąd, gdyż wszystko zależy od danego przypadku. Alkoholik nie ma prawa opuścić ośrodka wcześniej, ale może skorzystać z przepustki wydanej przez kierownika placówki. Czas terapii może zostać skrócony, jeśli chory wystąpi z wnioskiem wskazującym wyraźną poprawę stanu jego zdrowia. Sąd może na to zezwolić, jeśli decyzję poprze również kierownik ośrodka po zapoznaniu się z opinią biegłych.

Co zrobić, jeśli alkoholik nie stawi się na przymusowy odwyk alkoholowy?

Niestawienie się chorego na przymusowy odwyk alkoholowy, do którego zobowiązuje prawomocne orzeczenie sądowe, może się skończyć przymusowym doprowadzeniem alkoholika do placówki. Jeśli przed ukończeniem leczenia, chory samowolnie oddali się od ośrodka, na miejsce również doprowadzi go funkcjonariusz policji. Nie można jednak zatrzymać alkoholika w ośrodku leczniczym siłą wbrew jego woli. Nie istnieje taka możliwość prawna, ponieważ ośrodek leczenia alkoholizmu nie jest zakładem karnym i nie działa jak areszt.

Czy przymusowe leczenie alkoholika bez jego zgody jest skuteczne?

Alkoholik bardzo długo, nawet przed sobą, nie potrafi się przyznać, że nie jest w stanie rzucić alkoholu. Niestety wielu z nich postrzega przymusowy odwyk jako karę i więzienie, które przeszkadzają im pić. Mają oni poczucie krzywdy i uważają, że odebrano im wolność… W takim przypadku leczenie jest bardzo trudne i zdarza się, że nawet najlepszy prywatny ośrodek niewiele pomoże. Specjaliści mogą uświadamiać, jak bardzo alkohol niszczy jego życie, podpowiedzieć, jak radzić sobie ze stresem i pomóc znaleźć zainteresowania, które, choć na chwilę pozwolą mu zapomnieć o alkoholu. Jednak terapia alkoholowa będzie skuteczna dopiero wtedy, gdy sam alkoholik zrozumie swój problem, zechce go pokonać i współpracować z terapeutami.

Jeśli chory nie ma motywacji, istnieje duże ryzyko niepowodzenia. Nikogo nie można przecież zmusić do odstawienia alkoholu, jeśli on sam tego nie chce. W takiej sytuacji nic go nie powstrzyma przed powrotem do picia i sięgnie po kieliszek, jak tylko opuści ośrodek. Warto jednak spróbować i mimo to wysłać chorego na przymusowe leczenie, gdyż tak naprawdę jest to ostatni ratunek. Choć nie ma gwarancji, że terapia poskutkuje, to zdarza się, że chory wychodzi z nałogu. Złożenie wniosku o skierowanie na przymusowe leczenie alkoholowe i wezwanie do sądu jest często terapią szokową, która uświadamia mu, że rzeczywiście ma problem z piciem i potrzebuje pomocy. Ważne jest również wsparcie rodziny, gdyż sama świadomość, że ktoś na niego czeka i w niego wierzy, jest doskonałą motywacją do leczenia.

Przeczytaj również: Jak alkohol wpływa na organizm człowieka

Wniosek o ubezwłasnowolnienie alkoholika

Leczenie alkoholika bez jego zgody jest bardzo trudne i bywa nawet niemożliwe. Przewlekły alkoholizm to ogromny problem, gdyż chory myśli wyłącznie o piciu, a wciąż ma pełną zdolność do czynności prawnych. Zaciąganie długów, sprzedawanie biżuterii i pozbywanie się wspólnego majątku, grozi bankructwem. W skrajnych przypadkach, gdy leczenie nie przynosi efektów, a picie zagraża sytuacji majątkowej rodziny, możliwe jest ubezwłasnowolnienie alkoholika. Pozwala na to artykuł 13 kodeksu cywilnego, który wskazuje alkoholizm jako jedną z przesłanek do częściowego lub całkowitego ubezwłasnowolnienia, które również pozwala skierować chorego na przymusowe leczenie odwykowe bez jego zgody.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie kieruje się do sądu okręgowego w miejscu zamieszkania alkoholika. Może go złożyć:

  • małżonek,
  • rodzice,
  • dzieci,
  • dziadkowie,
  • wnuki,
  • prawnuki,
  • rodzeństwo,
  • przedstawiciel ustawowy,
  • prokurator.

We wniosku o ubezwłasnowolnienie alkoholika należy zawrzeć:

  • zakres ubezwłasnowolnienia,
  • przyczyny złożenia wniosku,
  • skrócony odpis aktu stanu cywilnego chorego i osoby wnioskującej,
  • warto dołączyć również dokumentację lekarską, jeżeli istnieje.

Postępowanie toczy się w obecności prokuratora, chorego, małżonka i przedstawiciela ustawowego. Biegli psychiatrzy powołani przez sąd, wystawiają opinię, czy alkoholizm rzeczywiście stanowi w tym przypadku przesłankę do ubezwłasnowolnienia. Po orzeczeniu sąd wyznacza opiekuna, który od tej pory decyduje w imieniu chorego o czynnościach prawnych. W skrajnych przypadkach, ubezwłasnowolnienie alkoholika jest często najlepszym rozwiązaniem.

 

Czytaj dalej:

Czy zmiany w mózgu po alkoholu są odwracalne?

Test na alkoholizm online

Czy można pokonać alkoholizm samemu, bez terapii?

O autorze

mgr Waldemar Wantoch-Rekowski

psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień

Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.

 

 

Call Now Button