Interwencja wobec osoby uzależnionej

Interwencja wobec osoby uzależnionej to pierwszy krok pozwalający zmierzyć się z uzależnieniem wpływającym negatywnie na sytuację rodzinną czy też utrudniającym prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Bardzo często konkretne przypadłości alkoholowe lub uzależnienia od narkotyków są piętnowane latami, bez stanowczych reakcji rodziny, która nie chce wdawać się w tzw. stopę wojenną, jednak jest to nieprawidłowe podejście podtrzymujące „niezdrowe” relacje domowników. W dzisiejszym artykule podpowiemy, jak zmotywować osobę uzależnioną do leczenia. Wyjaśnimy również, jak powinna przebiegać interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej. Miłej lektury!

Czym jest interwencja wobec osoby uzależnionej od alkoholu?

Interwencja wobec osoby uzależnionej od alkoholu (lub innych środków uzależniających w tym nadużywanie leków przeciwbólowych) jest konfrontacją, czyli rzeczowym przedstawieniem najważniejszych informacji związanych z funkcjonowaniem chorego. Według nas jest to pewien rodzaj pomocy, bez której osoba uzależniona nie zauważy problemu i będzie uważał obecny stan rzeczy za odpowiedni.

Jak zmotywować osobę uzależnioną do leczenia?

Motywacja osoby uzależnionej do leczenia powinna opierać się przede wszystkim na interwencji kryzysowej. Polega to jak już wcześniej wspomnieliśmy na rozmowie pomiędzy najbliższymi członkami rodziny, a chorym. Przed odbyciem konfrontacji należy skupić się na 3 kluczowych elementach:

  • atmosferze spotkania,
  • treści przekazywanej uzależnionemu,
  • dobraniu odpowiednich osób przeprowadzających rozmowę.
Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

Pamiętajmy, aby zadbać o jak największą skuteczność rozmowy. Być może jest to jedyna możliwa konfrontacja z chorym. Z doświadczenia możemy stwierdzić, iż rozmowa interwencyjna będzie skuteczna, jeśli podejdziemy do tego rzeczowo, konkretnie i życzliwie. Dodatkowo warto przedstawić tzw. fakty z pierwszej ręki i mieć odpowiednie nastawienie do danej przypadłości. Reasumując, interwencja wobec osoby uzależnionej powinna być przeprowadzona:

1. Rzeczowo

Biorąc udział w interwencji należy odnosić się do konkretnych faktów i niepokojących zachowań (np. zbyt częste opuszczanie pracy, niepłacone rachunki). Rekomendujemy, aby poruszać wyłącznie pewne tematy, omijając mówienie o aspektach, których nie jesteśmy pewni, dla przykładu – wyliczanie dni abstynencji lub twierdzenie, że osoba uzależniona na pewno spożywała alkohol po pracy, bo zbyt długo nie wracała do domu (chociaż są to wyłącznie nasze domysły).

2. Konkretnie

Interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej powinna być konkretna. Nie polecamy stosować ogólników typu: „pijesz ostatnio za dużo”, lecz wykorzystywać wyłącznie konkrety, przykładowo: „przez ostatnie 5 dni od razu po pracy zacząłeś pić piwo, a przed 22:00 skończyłeś dziesiątą puszkę, pomimo tego, że obiecałeś dzieciom wyjście do kina”.

Jakich sformułowań NIE UŻYWAĆ podczas rozmowy z osobą uzależnioną?

  • myślałeś, że nikt się nie dowie;
  • jesteś nieodpowiedzialnym rodzicem;
  • wszystko olewasz.

Jakie sformułowania STOSOWAĆ podczas rozmowy z osobą uzależnioną?

  • schowałeś przede mną 10 butelek piwa we czwartek po południu, a ja je znalazłam;
  • nie poszedłeś z dziećmi do kina, pomimo złożonej obietnicy;
  • miałeś przygotować dla nas wspólny obiad.

Warto dodatkowo przytaczać konkretne sformułowania osoby uzależnionej, które uznaliśmy jako wyzwiska. Wypowiadanie ogólników wzmaga napięcie i może spowodować, że chory nie będzie chciał kontynuować posiedzenia, po prostu wychodząc.

3. Życzliwie

Życzliwość to podstawowy aspekt podczas interwencji kryzysowej. Musimy pokazać wybranej osobie, że nam na niej zależy. Nie możemy budować atmosfery napięcia i złości, ponieważ to tylko pogorszy sytuację i możliwe, że nawet nie pozwoli nam dokończyć spotkania.

Zapamiętaj!

Życzliwa atmosfera umożliwi nie tylko przekazanie najważniejszych informacji, ale również spowoduje, że chory ich skrupulatnie wysłucha, dodatkowo wdrażając je w życie (np. w postaci udania się na odwyk).

4. Fakty z pierwszej ręki

Posługujmy się wyłącznie faktami z pierwszej ręki. Nie używajmy sformułowań typu: „Twój kolega mówił, że pijesz też w plenerze”. To są wyłącznie plotki, na które nie mamy potwierdzenia. Powinniśmy wspominać o pewnych sytuacjach, jakich również sami doświadczyliśmy w stosunku z tą osobą.

Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

5. Odpowiednie nastawienie do danej przypadłości

Musimy odpowiednio nastawić wszystkich członków rodziny uczestniczących w spotkaniu do przypadłości, z którą zmaga się chory. Otóż ma on problem i często nie zdaje sobie z tego sprawy, przez co „włącza” nieświadomie konkretne mechanizmy obronne, wypierając fakty czy też nie dostrzegając szkód spożywania alkoholu.

Warto zatem zdawać sobie sprawę z przypadłości chorego i nie robić mu na złość, nie manipulować nim, ani za wszelką cenę dochodzić prawdy. „Otwórzmy się” przed nim, powiedzmy, co czujemy, przedstawmy fakty i wzbudźmy w nim chęć zmiany poprzez wskazanie sytuacji, które mogłyby mieć znacznie bardziej pozytywny przebieg, gdyby nie jego choroba alkoholowa.

Interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej – co powiedzieć podczas rozmowy?

Interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej wymaga nie tylko odpowiedniego podejścia, nastawienia i przedstawienia konkretnych faktów. Należy również zadbać o dobór odpowiednich sformułowań.

W pierwszej kolejności powinniśmy wytłumaczyć choremu, że nam na nim zależy. Następnie odnieść się do faktów, wyjaśniając, jak to wpłynęło na nasze życie rodzinne, a na koniec przedstawić dostępne formy pomocy dla osób uzależnionych. Naszym zdaniem kluczowe jest, aby w rozmowie:

A. Wypowiedzieć zdanie typu: „zależy nam na Tobie”

Obowiązkiem osób prowadzących interwencję wobec osoby uzależnionej jest wprowadzenie życzliwej atmosfery. Następnie warto czule okazać choremu, że się o niego martwimy. Jak to zrobić? Wystarczy każdy fakt poprzeć miłymi słowami (np. „bardzo Cię kocham i nie chce, Cię stracić, dlatego postanowiłam powiedzieć, że w związku z nadużywaniem alkoholu z Twojej strony...”).

B. Odnieść się do faktów o uzależnieniu

Skuteczna interwencja wobec osoby uzależnionej opiera się, jak już wcześniej wspomnieliśmy na przedstawieniu faktów. Jednak nie mogą to być „suche” anegdoty, a konkretne sytuacje poparte kilkoma aspektami:

  • co się stało,
  • jak zachowała się osoba uzależniona,
  • jak to na nas wpłynęło.

Pamiętajmy, aby emocje nie zdominowały tego fragmentu rozmowy. Są one ważne, jednak priorytetowym elementem jest lista faktów popartych konkretnymi zachowaniami chorego, naszymi odczuciami oraz konsekwencjami.

C. Przedstawić dostępne formy pomocy dla osób uzależnionych

Na zakończenie interwencji wobec osoby uzależnionej powinniśmy przedstawić dostępne formy pomocy i konsekwencje wiążące się z brakiem działania ze strony chorego. Dobrą opcją jest zastosowanie tzw. ultimatum od żony. Dla przykładu – „Jeśli nie pójdziesz do terapeuty w ciągu 15 dni, wyprowadzę się”. Pamiętajmy, że należy to faktycznie zrobić, jeśli mąż odpuści wizytę u psychologa. Taka terapia wstrząsowa dla alkoholika może być punktem zwrotnym, w którym zda sobie sprawę ze swojego problemu i potrzebę zmiany.

Rekomendujemy także uświadomić męża, że ma być trzeźwy od momentu wyznaczenia „ultimatum”. Znamy takie przypadki, że mężowie chodzą regularnie na terapie, a po wizycie piją przysłowiową małpkę i wracają do domu.

Jak zmotywować osobę uzależnioną do leczenia? – podsumowanie

Jednym z najlepszych sposobów na zmotywowanie osoby uzależnionej do leczenia jest interwencja kryzysowa. Powinniśmy jednak ją przeprowadzić rzeczowo, konkretnie, życzliwie, na bazie faktów, będąc odpowiednio nastawionym do rozmowy z chorym. Warto również okazać potrzebującemu, że się o niego martwimy, wskazać, jak dane zachowania wpłynęły na nasze życie rodzinne oraz przedstawić dostępne formy pomocy, jak pomoc w prywatnym ośrodku terapii uzależnień.

O autorze

mgr Waldemar Wantoch-Rekowski

psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień

Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.

 

 

FAQ – najczęstsze pytania i odpowiedzi

Poniżej przedstawiamy najczęstsze pytania i odpowiedzi w tematyce interwencji wobec osoby uzależnionej.

#1 Kiedy interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej jest konieczna?

Interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej jest konieczna, gdy zauważamy rzeczywiste skutki alkoholizmu (np. opuszczanie pracy, spożywanie alkoholu jako reakcja na stres) i widzimy, że chory nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji.

#2 Co, jeśli interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej nie przynosi wymiernych rezultatów?

Jeśli interwencja kryzysowa wobec osoby uzależnionej nie przynosi wymiernych rezultatów, to pozostaje zgłoszenie osoby uzależnionej na przymusowe leczenie.

 

Call Now Button