Czy gra na giełdzie to hazard – czy można uzależnić się od giełdy?
Po usłyszeniu hasła gry hazardowe lub uzależnienie od hazardu pierwszym naturalnym skojarzeniem będą kasyna, automaty go gier czy zakłady bukmacherskie. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że uzależnić można się także od inwestowania i gry na giełdzie – niezależnie o jakich instrumentach finansowych mowa. Skala tego zjawiska w Polsce i na świecie regularnie się pogłębia. Chęć zdobycia wielkich pieniędzy często wymyka się spod kontroli i zaczyna przybierać formę klasycznego nałogu.
Jak można wykryć uzależnienie od giełdy? Na czym polega leczenie uzależnienia od gry na giełdzie i kiedy jest ono wskazane? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym tekście.
Czego dowiesz się z artykułu:
- Czy gra na giełdzie to hazard?,
- Czy gra na giełdzie może do prowadzić do uzależnienia?,
- Jak objawia się uzależnienie od giełdy?;
Spis treści
Gra na giełdzie. Co warto wiedzieć?
Gra na giełdzie może przekształcić się w patologiczny hazard – należy to wyraźnie zaznaczyć już na początku. Koronnym argumentem osób, które nie zgadzają się z tym stwierdzeniem, jest przekonanie, że grać można np. w ruletkę. Według nich aktywni uczestnicy giełdy nie grają, lecz inwestują. Przemyślane inwestowanie wiąże się jednak z koniecznością wykonywania szeregu analiz, czytania raportów, obserwacji kondycji poszczególnych spółek czy aktualnych wydarzeń polityczno-ekonomicznych.
Hazard a giełda – w co można inwestować/grać na giełdzie? Możliwości jest bardzo dużo:
- akcje spółek,
- obligacje państwowe i korporacyjne,
- jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych,
- jednostki uczestnictwa funduszy ETF,
- rynki Forex,
- kryptowaluty,
- kruszce,
- i wiele, wiele innych.
W każdym przypadku mamy do czynienia z mechanizmem losowości. Nawet najlepiej poinformowany gracz o dużym doświadczeniu inwestycyjnym nie jest w stanie bezbłędnie wytypować zachowań rynku i giełdy, a tym samym – musi pogodzić się z możliwością straty części kapitału. Inwestorzy podchodzą do grania na giełdzie z "chłodną głową", zdając sobie sprawę, że ryzyko porażki jest wpisane w ich działalność.
Giełda a hazard – granie na giełdzie w oczach niedoświadczonych graczy
W przypadku osób początkujących lub niezaznajomionych ze strategiami odpowiedzialnego inwestowania mamy do czynienia z dobrze znaną sytuacją – pojawia się podniecenie, poczucie przyjemności i dreszczyk emocji podczas grania. Grający często przedstawia nieracjonalne motywacje, snując wizje olbrzymich wygranych i poprawienia swojej sytuacji materialnej dzięki (w jego oczach) skutecznym inwestycjom.
Hazard a giełda, czyli jak wykryć pierwsze symptomy uzależnienia?
Wizje bogactwa motywują taką osobę do ciągłej gry. Inwestowane kwoty systematycznie wzrastają – w przeciwnym razie granie nie zapewniałoby takiego dreszczyku emocji jak na początku. Pojawiają się usilne próby racjonalizacji swoich decyzji, typowe dla klasycznego nałogu. Uzależniony zaczyna wmawiać sobie, że dzięki pieniądzom zarobionym na giełdzie jego życie już niedługo obróci się o 180°, nawet mimo regularnych strat kapitału. Jest przy tym przekonany, że w pełni panuje nad swoim zachowaniem i w każdej chwili może przestać grać.
Gry hazardowe – potencjalne źródło uzależnienia
Hazard obejmuje szerokie spektrum aktywności – nie tylko grę na giełdzie. Jakie są najpopularniejsze gry o charakterze hazardowym?
- loterie, gry liczbowe (np. lotto);
- automaty do gier;
- zakłady bukmacherskie;
- gry karciane, gry w kości;
- kasyna stacjonarne i online.
To oczywiście nie wyczerpuje całej listy gier, zakładów i różnego rodzaju loterii. Wśród aktywności o podłożu hazardowym wyróżnić można także wyścigi psów, konkursy audiotele czy np. zakłady polegające na odgadywaniu zdarzeń – wyników wyborów prezydenckich, laureatów konkretnych nagród i wyróżnień itd.
Giełda a hazard – kiedy wskazane jest leczenie?
Do najczęściej występujących objawów uzależnienia od hazardu (w tym od gry na giełdzie) zaliczamy m.in.:
- granie traktowane jako szybki sposób wzbogacenia się, nie jako forma rozrywki/hobby/dodatkowego źródła dochodu;
- kompulsywna chęć gry/inwestowania, najczęściej na coraz większe kwoty;
- konieczność pożyczania pieniędzy do dalszej gry (od rodziny, znajomych lub z instytucji bankowych);
- pogłębiające się problemy w życiu zawodowym i osobistym (np. utrata pracy, częste kłótnie z osobami z najbliższego otoczenia);
- racjonalizacja swojego zachowania, usprawiedliwianie się;
- uzależnienie psychiczne rozumiane jako ciągłe rozmyślanie o grze, stawianie jej w centrum swoich zainteresowań.
Leczenie hazardu jest wskazane w przypadku zaobserwowania u siebie lub osoby ze swojego otoczenia kilku takich zachowań jednocześnie. Warto wówczas sięgnąć po pomoc specjalistów od terapii uzależnień.
Terapia w profesjonalnym ośrodku leczenia uzależnień
Leczenie hazardu w prywatnym ośrodku leczenia uzależnień zalecane jest w przypadku mocno rozwiniętego nałogu. Głównymi założeniami terapii jest pomoc w znalezieniu źródła problemów (co sprawia, że chory cały czas chce grać?) oraz motywacji do zmian, które pomogą mu wyjść z kryzysu. W ośrodku WANT pacjent może liczyć na profesjonalną opiekę ze strony specjalistów-psychoterapeutów, od których otrzyma kompleksowe wsparcie na każdym etapie leczenia. Zachęcamy do sprawdzenia cennika prywatnego ośrodka leczenia uzależnień – skontaktuj się z nami, jeśli Ty lub bliska Ci osoba potrzebuje pomocy!
O autorze
mgr Waldemar Wantoch-Rekowski
psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.