Gen alkoholizmu – czy dziedziczymy alkoholizm z pokolenia na pokolenie?

Przyczyn alkoholizmu może być wiele. Każdy alkoholik ma własną historię i swoje powody, które pchnęły go do uzależnienia. Specjaliści od dawna skupiają się na czynnikach genetycznych, psychologicznych, pedagogicznych i socjologicznych, które mają kluczowy wpływ na rozwój alkoholizmu. Duże znaczenie ma otoczenie, w którym żyjemy i środowisko, w którym się wychowujemy. Nie mniej ważne są jednak informacje genetyczne, które zapisane zostały w naszym organizmie. Czy istnieje zatem gen alkoholika, który odpowiedzialny jest za dziedziczenie alkoholizmu? Czy alkoholizm jest w genach, a dzieci alkoholika z góry skazane są na rozwój uzależnienia?

Alkoholizm a geny – Czy alkoholizm jest w genach i przechodzi z pokolenia na pokolenie?

Osoby mające w rodzinie alkoholika, często zastanawiają się, czy alkoholizm jest w genach? Nie da się bowiem ukryć, że w niektórych rodzinach nałóg alkoholowy występuje znacznie częściej. W takich rodzinach schemat powiela najczęściej dziadek, wujek, ojciec i synowie, tak jakby gen odpowiedzialny za alkoholizm przekazywany był z pokolenia na pokolenie i przechodził z ojca na syna. Uzależnienie omija często córki alkoholików, lecz mają one z kolei skłonności do wybierania mężczyzn podobnych do ojców, którzy również nie stronią od alkoholu.

Przeczytaj również: Alkoholizm w rodzinie – skutki i wpływ picia na życie rodzinne

Badania naukowe już dawno potwierdziły, że jest wiele genów, które mogą wpływać na rozwój uzależnienia od alkoholu. Geny odpowiadają m.in. za to, jakie doznania towarzyszą nam podczas picia i decydują czy jest ono dla nas przyjemne. Odkryto również, że niektóre osoby posiadają specyficzny zestaw genów, który odpowiada za metabolizowanie alkoholu i powoduje, że nosiciel po spożyciu trunku odczuwa przykre objawy nietolerancji. Pojawiają się nudności, wymioty, przyspieszone tętno czy zaczerwienienie na twarzy. Ponieważ geny te występują najczęściej u Azjatów, przedstawiciele tej grupy o wiele rzadziej sięgają po alkohol i wskaźniki picia są w tej populacji odpowiednio niższe.


 

 

Potrzebujesz pomocy lub ktoś z Twoich bliskich?
Koniecznie skontaktuj się z naszym ośrodkiem leczenia uzależnień. Pomożemy!

Gen alkoholika – czyli gen odpowiedzialny za alkoholizm

Amerykańscy naukowcy zajmujący się alkoholizmem twierdzą, że skłonności do uzależnienia, mniej więcej w połowie zależą od naszych genów. Odkryto bowiem, że bliźnięta jednojajowe, u których występują niemal identyczne zestawy genów, dwa razy częściej wspólnie popadają w uzależnienie od alkoholu niż bliźnięta dwujajowe, które pod względem genetycznym przypominają zwykłe rodzeństwo. Z badań wynika też, że zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn 50-60% ryzyka alkoholizmu jest zdeterminowane genetycznie.

Największy przełom nastąpił jednak w 2004 roku, kiedy podczas badań nad dziedziczeniem alkoholizmu, odkryto silny związek genu GABRB3 z nałogiem alkoholowym. Odkrycie zależności między GABRB3, który koduje białko receptorów, rozpoznających kwas GABA i pełni funkcję głównego hamulca w układzie nerwowym a uzależnieniem od alkoholu, potwierdziło teorie wskazujące na związek choroby z nadpobudliwością mózgu. Alkohol ma bowiem właściwości uspokajające, co znaczy, że wpływa kojąco na hiperaktywne neurony i stanowi pewnego rodzaju zaporę dla szalejących fal mózgowych. Co więcej, GABRB3 to nie jedyny gen alkoholizmu odpowiedzialny za uzależnienie od alkoholu. W 2015 roku badania na myszach wykazały, że dziedziczenie alkoholizmu może normować gen NF1, czyli gen, który wpływa na wytwarzanie GABA. Zaobserwowano bowiem, że po gryzonie, u których dokonano mutacji w obrębie NF1, zaczęły spożywać o wiele więcej alkoholu niż dotychczas. Kiedy zależność sprawdzono u 9 tysięcy osób, wyniki były zgodne z ustaleniami na modelu mysim.

Przeczytaj również: Jak wyjść z alkoholizmu – jak pomóc alkoholikowi wyjść z nałogu?

Alkoholizm – dziedziczenie
Gen alkoholika i dziedziczenie alkoholizmu

Nad tym, czy alkoholizm jest dziedziczny, nikt się już nie zastanawia… Liczne badania potwierdziły, że uzależnienie od alkoholu to nie tylko kwestia charakteru i wychowania, ale także uwarunkowań genetycznych. Przyjąć można, że gen alkoholizmu naprawdę istnieje, lecz w kształtowaniu ryzyka uzależnienia udział bierze raczej wiele genów, podobnie jak w przypadku cukrzycy lub chorób serca. Uzależnienie od alkoholu uważa się zatem za chorobę o złożonym podłożu genetycznym, w której każdy gen wywierać może subtelny wpływ.

Dobra wiadomość jest taka, że sam gen alkoholizmu nie gwarantuje od razu uzależnienia i nie rozstrzyga z góry, że ktoś będzie alkoholikiem. Choroba w rodzinie MOŻE, lecz wcale NIE MUSI, wpłynąć na zdrowie młodszego pokolenia. Alkoholizm nie jest wrodzony, a predyspozycje nie zależą wyłącznie od obecności genu alkoholika, gdyż znaczącą rolę odgrywa także środowisko. Celem obecnie prowadzonych badań jest określenie, co dokładnie podlega dziedziczeniu, co zwiększa podatność na uzależnienie od alkoholu i w jaki sposób odziedziczone geny współdziałają z wpływem środowiska, powodując chorobę. Ustalenia te mogą stanowić podstawę do rozwinięcia behawioralnych i farmakologicznych strategii zapobiegania problemom alkoholowym osób z grupy ryzyka.

Przeczytaj również: Alkoholizm wśród młodzieży

O autorze

mgr Waldemar Wantoch-Rekowski

psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień

Pomysłodawca i współwłaściciel Ośrodka „WANT”, od 20 lat pomagający osobom uzależnionym. Ukończył studia psychologiczne w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Studium Terapii Uzależnień w Warszawie. Odbył staż kliniczny oraz superwizje w WOTUW Stanomino i brał udział w wielu kursach i terapiach dla osób uzależnionych. W 2008 roku zaczął tworzyć Poradnię Leczenia Uzależnień w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a w 2013 roku, powołał do życia ośrodek terapii uzależnień „WANT”.

 

 

Call Now Button